Xaflad balaadhan oo looqabtey Dufcadii 2aad oo ka qallin ja bisey Jaamacada Geeska Iyo Weedhii Masuuliyiinta +Farxadii ardeyda qallinjabisey

Hargeysa (TNN)-Xaflad balaadhan oo la sameeyay ardaydan ka qalin jabisay jaamacadda Gees ka ee International Horn University ayaa waxa ka soo qayb galay Madaxweyne Ku xigeenka So maliland Md. Cabdiraxmaan Cabdilaahi Ismaaciil (Saylici), Guddoomiye Ku Xigeenka Koowaad ee Golaha Wakiiladda Cabdicasiis Maxamed Samaale, Wasiirka Wasaaradda Arrimaha Gudaha Maxa med Nuur Caraale Duur, Wasiirka Boosaha iyo Isgaadhsiinta Axmed Xaashi Oday, Agaasimaha Tacliinta Sare Khadar Axmed Diiriye, Xildhibaano, Sulaadiin, Waalidiin, arday iyo waliba marti sharaf kale oo lagu soo casuumay Ma dashaas,38 Arday oo muddo ku siman afar Sano wax ka baranayay jaamacadda Geeska a la guddoon siiyay shahadooyinkii.

Guddoomiyaha Jaamacadda Geeska Sheekh Yaxye, oo ugu horeyn halkaasi ka hadlay ayaa tilm aamay in jaamacadda Geesku ay soo martay heerar kala duwan isla markaana maanta ay mara yso halkii ug u saraysay.

Ā“Maalintii aanu aasaasaynay jaamacadda Geeska waanu xishoonay oo waxa aanu nidhi dalkee nu maanta halkaas ayuu marayaa, markaa side bay suurtogal u tahay in aynu jaamacadd ka aasaasno dalka.

Taas ayaa wakhtigaas taalay dalka, laakiin alle nagu guulee, oo arday badan ayaa ka soo baxd ay, dufcadan oo ah tii labaadna waxa ay muddo afar sanno ah, maanta waa kuwan oo way qal in jabiyeen, waa wax ilaahay loogu mahad celiyo, kuwo kale oo iyaguna sanadkii ka horeeyay qalin jabiyay waxa ay jaamacado kale kaga jiraan dalalka Malaysia iyo waliba meelo kale, imtixa an may gelin laakiin shahaadadan ayay meel walba ku mareenĀ” ayuu yidhi Guddoomiyaha Jaa macadda IHU.

Khadra Cali Guuleed oo ka mid ah ardaydii saaka ka qalin jabisay jaamacadda Geeska ayaa kula dardaarantay dhamaanba saaxiibadeeda kula mataanka ah qalin jabinta in ay guntiga dhiisha iskaga dhigaan sidii ay bulshadda ugu adeegi lahaayeen.

Waxa kale oo ay xukuumadda u soo jeedisay in ay meel saarto ardayda tiradda badan ee maail nba maalinta ka dambaysa ka soo qalin jabinaya jaamacaddaha kala duwan ee dalka ku yaala, waxaana hadaladeedii ka mid ahaa Ā“maanta waxaan ku guuleysanay inay ardaydii ka baxday sanadkii hore hadda waxkadhigtaan Jaamacadaha Maleeshiy iyo meelo kaleĀ” ayu u yidhi,wax aa iyana halkaa ka hadashay Khadra Cali guuleed oo kamida ardayda ka baxday Jaamacaddaa si,waxaanay ka warantay nimcooyinka Ilaahay siiyey Somailand inaan hadal lagu soo koobi Kari n hadal iyo qalin toona gaar ahaan xagga nabad galiyada taamka ah ee aanay haysan Somalida kale.

inaan noqono qaran ka tirsan beesha caalamka waxay ku xidhantahay inaan inngu noqono kuwi i ka soo baxa kaalintoodaĀ” ayey tidhi Adrayaddaasi.

waa muhiin inaan kalmadayda ku dabaqo wixii aan soo bartay oo ah Kulliyatul shariica walqaan uun Somaliland-na waxaan ka cosanayaa inay badasho sharcigii Talyaaniga oo uu isagiiba waa hore iska tuuray, dusheena waxaa sudhan Calan ay ku qoran tahay Laa Ilaaha Illalaahu Muxa maddu Rasuulullaahi ee waa inaan ka dhabaynaa waxa Dastuurkeena innoogu qoranĀ” ayey intaa ku dartay Ā“innagu waxaan nahay dad Islaam ah wixii aan soo baray iyo waxay Somalila nd ku dhaqmaysaana aadbay u kala fogyihiinĀ” ayuu hadalkeeda kaga baxday ardayddaasi.

Waxaa isna halkaa ka hadalay Suldaan Axmed Daahir oo ku hadlayey magaca sulaadiinta iyo w axagaradka, waxaanu tilmaamay in uu si aad ah ula dhacsan yahay qalin jabinta ardayda maan ta ka qalin jabisay jaamacada Geeska oo uu sheegay in ay ka mid tahay kuwa dhinaca cilmiga u gu horeeya dalka Somaliland.

Ā“Waxa aan aad iyo aad ugu faraxsanahay in aan idin kala soo qayb galo xafladda qalin jabinta jaamacadda Geeska oo runtii ka mid ah jaamacadaha maanta dalkeena ugu wanaagsan.

Runtii cilmiga marka aad barato waxa loo baahan yahay in aad wax badan kaga baydho, wakh tigii aanu wax baranaynay waxa na loo keeni jiray macalimiin aan anagaba naga cilmi badnayn, markaa wasaaradaha waxbarashada waxa aan u soo jeedin lahaa in ay dhinaca cilmi wax badan xil iska saartoĀ” ayuu yidhi.

Wasiirka Wasaaradda Arrimaha Gudaha Somaliland Maxamed Nuur Caraale Duur oo isaguna hal kaasi ka hadlay ayaa marka hore mahadnaq balaadhan u soo jeediyay maamulka iyo macaliim iinta kala duwan ee jaamacadda Geeska, kuwaas oo uu sheegay in ay talaabo hore u qaadeen isla markaana ku guulaysteen in ay soo saaraan daĀ’ dhinac walba ka dhisan.

Wasiirka wasaarada Arrimaha Gudaha Somaliland, waxa uu shacabka ka codsaday in ay hag ardaamadda ka daayaan dadka soo galootiga ah oo buu yidhi cabasho ka muujiyay shacabka reer Somaliland.

Ā“Marka hore aan u hambalyeeyo ardayda maanta qalin jabinaysa oo iyagu xaflada badankeed aba ay ahayd in loogu hambalyeeyo, dhinaca maamulka jaamacadda geeska iyo waliba macalim iintaba waxa aan iyagana leeyahay idina waad la soo dedaasheen ee hambalyo.

Runtii waxa farxad noo ah in maalin kasta arday intan leĀ’egi ay ka soo qalin jabiyaan jaama cadaha kala duwan ee dalka Somaliland, waxaanay noqonayaan dadkii dalkan iyo dadkaniba ay u baahnaayeenĀ” ayuu yidhi Wasiir Duur.

Mar uu ka hadlayay soo galootiga sharci daradda ku jooga dalka Somaliland waxa uu yidhi Ā“W axa aad ka war haysaan in aanu dhawaan nidhi dadka dalka sida sharci darada ah ku joogaa ha ka baxaan, runtii way baxayan oo maalin walba way sii socdaan, laakiin walaalayaal waxa ka soo yeedhay cabasho ah in ay dadka reer Somaliland kala kulmayaan dhibaato, dalkeena waxa aad ogtihiin in aanu qaadi Karin in dad intaas leĀ’egi ay joogaan, caalamkana laguma arag dal dhan oo maalin kasta dad lagu qiyaasay ilaa laba boqol oo qof ay iska soo galaan, waxa aan idiin sheegi lahaa walaalayaal ha dhibaataynina dadkaas inala jooga, taas bedelkeedana waxa la idiinka baahan yahay in aad gacanta qabataan oo aad tidhaahdaan anaga ayaa idinka bixina yna qarashka idinku baxaya ee orda oo dalkiinii dib ugu noqdaĀ” ayuu yidhi.

Agaasimaha Tacliinta sare Khadar axmed Diirye oo isna halkaasi ka hadlay ayaa tilmaamay in Wasaarada Waxbarashada iyo tacliinta sare ay inta karaankeeda ah ku dedaali doonto sidii ay waxbarashada halka ay maanta taagan tahay sare uga sii qaadi lahayd Ā‘Xukuumadda cusubi markii ay taladda la wareegtay waxa ay markiiba wasaaradda ku soo dartay waaxda tacliinta sare, runtii wax badan ayaanu qabanay, iminkana waxaaba la sameeyay guddida tacliinta sare taas oo dhawaan hawsheeda bilaabi doonta, markaa waxa aan filayaa in maanta waxbarashadda dalku ay marayso halkii ugu saraysayĀ” ayuu yidhi.

Guddoomiye ku xigeenka golaha Wakiilada Cabdicasiis Maxamed Samaale oo halkaasi ka hadlay ayaa tilmamaay in xukuumadda cusub ee madaxweyne Axmed Maxamed Maxamuud (Siilaanyo) uu hogaaminayo ay ka goĀ’an tahay sidii ay dhalinyarada shaqo abuuris ugu samayn lahayd

Ā“Waanu ognahay in ay dalka shaqo laĀ’aani taalo, laakiin waxa loo baahan yahay in samirkee da la yeesho oo wax badan loo samro, maalin kasta waxa ii yimaada intaas oo qof oo doonaysa shaqooyin, suurtogal maaha in aan wasaaradd geeyo oo aan idhaahdo shaqo ha la siiyo waayo waxa ay wax la qabaan dadkooda kale, hadii la I arko aniga oo qof reer Somaliland ah meel geynaya beri ayaa la odhanayaa guddoomiye ku xigeenka golaha wakiiladu isaga oo xilkiisa uga faaĀ’iidaysanaya ayuu inankiisii meel hebla geeyayĀ” ayuu yidhi.

Waxa iyaduna halkaasi ka hadashay marwo Faadumo Siciid oo ah guddoomiyaha ururka wadani ga ah ee ODXA, waxaanay xukuumadda u soo jeedisay in shaqooyin loo abuuro dhamaanba ar dayda ka soo qalin jabinaysa jaamacaddaha dalka.

Gabogabadiina waxa halkaasi ka hadlay madaxweyne Ku xigeenka Somaliland Cabdiraxmaan Cabdilaa hi Ismaaciil (Saylici) oo u balan qaaday ardaydaas in wax badan ka qaban doonaan cabashadooda, w axaanu yidhi Ā“Waxa aan u hambalyaynayaa ardayda maanta ka qalin jabisay jaamacadda Geeska, waxaanan leeyahay hambalyo, runtii dedaal badan ayaad soo wadeen, waalidkiinuna way idinku soo tabceen.

Waxa aad hadda galaysaan marxalad cusub, laakiin waxa loo baahan yahay in aad dalkiina iyo dadkiin aba wax u qabataan, xukuumadeenu maanta waxa haysta culays dhinaca shaqooyinka ah, laakiin keli ya waxa aanu balan qaadi karnaa in aad wasaaraddaha la sii shaqaysaan, marka ay shaqooyin cusubi idiin soo baxaan aad hore ka gashaanĀ Jaamacadda IHU waxay waqtigan bixisaa derejoyinka bachel or iyo masterate.

Gebagebadii xafladdana waxa shahaadoyin la guddoonsiyay ardayda qalin fushay, kuwaas oo uu ugu sarreyey ardayga magaciisu yahay C/risaaq Xassan Cusmaan ayna ku xigtay ardaya dda Cawo Max amuud Faarax kana baxday kulliyada ICT-ga. Cawo waxay sidoo kale ugu sarrays ay kulliyada ICT-ga. Sidoo kalea waxa shahaado sharaf la guddoonsiyay Khadra Cabdi Guuleed oo ugu sarraysay ardayda kulliyada sharciga iyo qaanuunka.

Waxa iyaguna halkaas deeq shaqo ah ugu bushaareeyey saddexda arday ee ugu sarreeya shirkadda isgaadhsiinta ee Nation Link oo sheegay inay ardaydaas shaqooyin siinayan.

 

Axmed Maxamed Shaqalle
Shaqalle02@gmail.com
Hargeysa Somaliland