Waa in Dastoorka lagu dhaqma


 


Dhamaan muwadiniyiinta u dhashay Jamhuuriyada Somaliland waan salaamayaa,ilaahayna jidka to osan haynagu wada toosiyo.

Maanta waxa aan doonayaa inaan taabto arrimo u baahan in si dhab ah hogaanka dalku uga fiirsad o.Taasina waxa ay kor u qaadaysaa ku dhaqanka dimuqraadiyada iyo sinnaanta hogaaminta.



Haykalka guud:

Shacabka Somaliland waxa isu haya oo ay ku heshiiyeen dastoorka maanta dalka lagu hogaamiyo.H aykalka guud ee dawladnimo waxa aynu samaysanay hay’ado dastoori ah,kuwaas oo ah Garsoork a , fulinta,iyo golayaasha xeer dejinta. Hay’adahan qaarkood waynu dooranaa,qaarna waxa magac aaba Madaxweynaha markaa hogaanka dalka haya.Marka hadaba aynu eegno hab-dhaqanka siyaa sada guud iyo xeerinta nabada waxaa saldhig u ah in laysu dheeli-tiro hogaaminta hay’adahaa das tooriga.Hadaan tusaale u soo qaato Madaxweynaha,Gudoomiyaha guurtida,gudoomiyaha wakiilada iyo gudoomiyaha maxkamada Sare iyo dastoorka waxa ay ka soo jeedaan beesha dhexe gaar ahaa n gobolka Togdheer.Waana mid muujinaysa inaan loo sinnayn hogaaminta guud ee jamhuuriyada S omaliland.Arrintani maaha aragtidayda gaarka ah ee waa qaabka maanta haykalka guud u dhisany ahay,mana aha mid aan cid gaar ah ku leexinayo ee waa arrin ku jihaysan hab-dhaqanka siyaasada guud.Sidan waxa inoo cadaynaya qodobka dastooriga ah ee hoos ku xariiqan:

QODOBKA 8AAD

SINNANTA MUWAADINIINTA

1. Muwaadiniinta Somaliland iyadoon lagu kala saarayn midabka, qabiilka, dhalashada, luqada, lab iyo dhedig, hantida, mudnaanta, afkaarta iwm, waxay sharciga hortiisa ku leeyihiin xuquuq iyo waa jibaad siman.

2. Kala sarraynta iyo takoorka ku salaysan issirka, abtirsiga, dhalashada iyo deegaanku waa reebb an yihiin, isla markaa barnaamijyada lagu cidhib tirayo dhaqamada xunxun ee 500 jireenka ah waa waajib Qaran.

Dastoorka:

Madaxweynahii 2aad Mudane Maxamed Ibraahim Cigaal (AHN) waxyaabaha uu hir-geliyay ee lagu xasuusto waxa ugu qiima badan dastoorka maanta saldhigga u ah Jamhuuriyada Somaliland.Berig aa dal ayay dhisnay,dawlad madax-banaan ayay-nu noqonay samaynta dastoorkuna lama dhama ys tirin.Waxa loo baahnaa inay dawladahii ka danbeeyay dhamays tiraan oo ay fur-furaan,xeerar na lagu kaabo qodobada qaar-kood. Waxaynu waayo arag u leenahay murankii ka dhashay muddo kordhintii Madaxweynahii hore Mudane Rayaale,muddo dhaafka dawladaha hoose,muddo dhaafka golayaasha xeer dejinta iyo muddo kordhintoodii, iyo muranka maanta ka taagan furashada ururo siyaasadeed.Sidaa darteed waxa loo baahaanyahay oo looga fadhiyaa in dastoorka dib loo eego ,l ana fur-furo qodobada aynu dhibta ka soo maray.

Arrimahani waxay dib-u-dhac ku keeneen hab-socodkii horumarinta ku dhaqanka dastoorka,waxaa na  marin habaabin ku samaysay ku dhaqankii sharci kasta oo dalka ka jira.Waxaanay curyaamin kartaa kor u qaadida garsoorka. Sidaasina waxay keeni kartaa dalku inuu galo xaalad ay itaal dara ato kala danbayn iyo sharci la’aan.Maanta waxa aynu u baahanay Inaynu la jaan qaadno isbedelka hab-socodka dimuqradiyada aynu dooranay.Dalku waxa uu u baahanyahy in dastoorka la fur-furo laguna dhaqmo,shacab iyo dawlad-ba.

Hadaan tusaale u soo qaato qodobada muranku ka dhashay ee ay qasab tahay in la furo waxa kamid ah:

QODOBKA 88AAD

MUDDADA XILKA

1. Muddada xiIka ee Madaxweynaha iyo Ku-xigeenka Madaxweynaha waa 5 sano oo ka bilaabanta maalinta xilka bo dhaariyo.

2. Qofna jagada Madaxweynaha ma qaban karo laba jeer wax ka badan.

QODOBKA 9AAD

NIDAAMKA SIYMSADEED



1. Nidaamka siyaasadeed ee Jamhuuriyadda Somaliland waxa saldhig u ah nabad, talo-wadaag, dim uqraadiyad iyo hannaanka xisbiyada badan.

2. Tirada xisbiyada siyaasiga ah ee dalka Jamhuuriyadda Somaliland kama badnaan karaan saddex (3) xisbi.

3. lyada oo xeer gaar ahi habayn doono qaabka loo furan karo xisbi siyaasi ah, waxaa reebban in xisbi lagu dhiso gobollaysi iyo qabyaalad.



La soco qaybta 2aad

 

 

 

 

Xuseen Xasan Badmaax
Xubin Amnesty International
Hargeysa/Jamhuuriyada Somaliland