udub vs kulmiye: no winner's game

Haddii loo fiirsado baryhan dambe sida ay u socoto ololaha siyaasadeed ee labada xisbi, Kulmiye & UDUB waxa si cad inoogu muuqanayaa mug yaraanta siyaasadeed iyo  xilkasni mo yarida ay ku kacaan qaar ka mid ah masuuliyiinta labadaa xisbi. By. A Aw Hussein.


Ummadda Reer Somaliland waxa la gudboon in ay ka tashato xisbiyada UDUB iyo Kulmiye ee ololahoodii iyo hawshoodii ku soo koobay hirdanka dhex yaal oo qudha. Sobobahan aan hoos ku soo taxay awgeed ayaa kalifaya in dub looga fiirsado taageerista labadaa xisbi illaa inta ay wax ka badalayaan hab dhaqankooda siyaasadeed:


Haddii loo fiirsado baryhan dambe sida ay u socoto ololaha siyaasadeed ee labada xisbi, Kulmiye & UDUB waxa si cad inoogu muuqanayaa mug yaraanta siyaasadeed iyo  xilkasni mo yarida ay ku kacaan qaar ka mid ah mas'uuliyiinta labadaa xisbi.

Xisbiga UDUB waxa uu ku guul dareystay in uu soo bandhigo wax qabadkii iyo horumarkii ay qabatay xukuumada uu hormoodka ka yahay. Wuxu awoodiisa isugu keenay ka  jawaa bista eedeynta kaga timaad xisbiyada mucaaradka ah. Waxa ay sheegi kari waayeen  ba rnaamujka ay dadka ku hogaamin doonaan hadii dub talada dalka ay ugu soo noqdaan.

Xisbiyada mucaaradka oo uu ka mid yahay xisbiga Kulmiye iyaguna waxa ay ku  dheeree yaan sheegsheega galdaloolooyinka xukuumadda UDUB hogaaminayo. Waxa ay  fagaara yaasha ka sheegaan inta ay dadkuba og yihiin ee musuqmaasuq, cadaalad darro iwm.

Nasiib darrose waxa ay ku guuldareysteen sida ay iyagu kaga wanaagsanaan karaan ee ay iyagu dadka ku dhaqayaan ee ay u rarayaan reerka haddii talada dalku gacantooda soo gasho. Waxa laga yaabaa in ay ku andacoodaan in barnaamujkoodu uu diyaar yahay laakiin taasu macno yeellan meyso kol haddii ay dadka codka ka doonayaan intooda  bada ni ka warqabin. Waxbaan hagaajin doonaa cid waliba way odhan kartaa ama afkaar cid waliba way keeni kartaa laakiin muhimku waxa weeyaan in la soo bandhigo afkaar  practi cal noqon karta iyo sidii loo hirgalinayo.

Waxa taa raaca in labadan xisbi ay u ku caan baxeen isdhaleeceynta iyo is aflagaadeynta shakhsiga ah oo aan loo aabo yeellin. Waxa ay miciin moodeen oo marar badan  warbaahi nta lagu arkaa xaflado lagu baratamo oo loo qabto dad ay ugu yeedhaan taageerayaal xisbi ka soo baxay, run iyo been tay doontaba ha noqotee. Waliba UDUB iyo xukuumadu taas waxa ay u adeegsataa warbaahintii ummadda ka dhaxeysay oo ay u istcmaalaan  si dii tu uu leeyahay xisbiga talada hayaa.

Waxa iyana jirta oo laga wada dharegsanyahay sidii ay u qabteen kalfadhiyadii  goloyaas hooda oo runtii sidii wax u dhaceen ay aheyd si aan diimuqraadiyad aheyn. Waxa labadaa kal-fadhiba dadka u cadaatay in sidii la isku doortay ay ka fogeyd dimuqraadiyada. "Waxa la yidhi ninkaad kabo ka tolaneyso kuwiisaa la eegaa"!

Labada hogaan ee u taliya labada xisbi waa kuwaa xisbigoodii ku dhaqi kari waayey  dimu qraadiyadda ee ay ku cadaatay dictatornimadu. Kolkaa hogaanka ceynkaas ah u maleyn maayo in uu taa tu ka duwan qarranka ku hogaamin karo. Waxa kalfadhiyadaasu labada xisbiba dhaxalsiiyeen tafaraaruq iyo in ay waayaan taageerayaal miisaan culus ku leh bulshada dhexdeeda.

Waxa iyana dhowaan dhacday in mas'uul ka tirsan xukuumadda Somaliland uu iclaamiyey hadal aad ay uga naxday bulshada Somaliland inteeda badani. Hadalkaas oo ahaa: In ay haboon tahay gudoomiyaha xisbiga Kulmiye, Mj. Siilaanyo, aanu dub ugu soo noqon  wada nka isaga oo sobob uga dhigay waxan daw aheyn. Sidaasu kolka ay dhacday waxa  haboo naan laheyd ama wanaaga iyo mandaquba ahaa in ninkaa la ciqaabo oo kolka ugu  yar ta hay xilka uu ummadda u hayo laga fahiisiyo. Waxa ay aheyd in xukuumadda iyo hogaanka xisbiga UDUB ay iska fogeeyaan hadalka ninkaa ka soo yeedhay. Kolkii ay sidaasu dhici weyday la yaab noqon meyso in dad badani aaminaan in xisbiga (UDUB) iyo xukuumaduba ay la qabaan sidaas.

Waxa ay baryahan mas'uuliyiinta UDUB iyo xukuumadu wadwadaan oo ee ay  buunbuun iyaan dacaayado rakhiis ah oo la leeyahy Mj. Siilaanyo ma aaminsaneyn gooni-isu-taagga Somaliland. Waxa kale oo iyana jirta mas'uul ka tirsan UDUB in uu iclaamiyo in xubno ka mid ah xisbiga Kulmiye ay xidhiidh la leeyihiin argagixsada caalamiga ah isagoon wax daliil ah soo bandhigin. Waliba mas'uulkaas oo mansab sare ka soo hayey xisbiga uu  eedey nayo isagana xisbiga UDUB wax talaabo ah kamuu qaadin.

Dacaayadahaasu waxa ay ka sii liitaan kuwii qaar ka mid ah mas'uuliyiinta Kulmiye ee ay ku eedeyn jireen qaar ka mid ah xubnaha xukuumaddu in Faqashtii gabalkeed dhacay la soo shaqeyn jireen.

Waxa iyana jirtay in mas'uul ka tirsan xisbiga Kulmiye uu iclaamiyey in dawladaha  caalam ku aanay la shaqeyneyn Somaliland inta uu Md. Rayaale talada dalka hayo. Waxa kale oo aynu maqalnay in mas'uuliyiin ka tirsan xisbiyada mucaaradku ay ku war galiyeen  hayad aha mashaariicda samafalka ka wada wadanka in ay ka fiirsadaan raashinka la siinayo Somaliland iyaga oo shaki galiyey halka deeqahoodu ku dambeyn doonaan, iyagaa siinaya sawir ah in xisbiga talada hayaa uu u adeegsan karo ololaha doorashooyinka. Hadaladaas hogaanka xisbiga Kulmiye isaguna iskamuu fogeyn sidaa darteed ayaa loo fasirran karraa in ay ogol yihiin afkaartaa.

Maxaa xal ah?

Xisbiga Sedexaad ee UCID labada xisbi ee kale waxa uu kala wadaagaa dictatornimada oo kolka dub loo jaleeco sidii ay u qabsadeen kalfadhigoodii, jawigii uu ku qabsoomay ee lagu soo gabagabeeyey kamuu fogeyn sidii kuwa labad xibi ee kale. Waxa kale oo xisbiga  Kulmi ye kala mid yahay iyagoon soo bandhigin siyaasadooda ay kaga wanaagsanaan karaan xisbiga talada haya maanta.

Sidaasaas oo ay tahay kolka laga reebo hogaanka sare xubnaha xisbiganu waxad moodaa in ay ka asluub iyo anshax wanaagsan yihiin xubnaha ku jira labada xisbi ee kale. Inta  ba dan lama maqlo aflagaadado iyo eedeymo shaksi ah oo ka soo yeedha xubnaha ka tirsan xisbigan. Waxan u arkaa kuwa ka mas'uuliyad badan oo ka mudakarsan kuwa ku jira UDUB iyo Kulmiye.

Hadaba kolka laga reebo mugdiga ku jira siyaasadda wadanka uu ku maamulayo haddii uu talada dalka qabto taas oo uu kala mid yahay labada xisbi ee kale, Waxa uu xisbigani kaga mudan yahay kuwa kale isaga oo xubnihiisu badankooda laga dheehan karo qonyar socdnimo iyo u tudhis dadka iyo dalkaba.

Alahayow Laba Talaba tii Roon. Alahayow Seddexda ka Waxtar Badan Guuleysii. Alahayow Doorasho Cadaalad iyo Xalaal ku dhisan. AAMIIN!!AAMIIN!!AAMIIN!!!
 

By: A. Aw Hussein