Madaxwaynaha la Doortay iyo Xukuumadiisa Cusub Maxay ka yeeli doonaan Goboladii iyo Degmooyinkii Tiradda Badnaa ee Xukuumadii Rayaale Magacawday Wakhtiyadii Ololaha Doorashooyinka S/land.
 


Hargeysa (TNN)-Somaliland waxay soo maray Xukuumaddo kala duwan oo ay ugu horaysa  Xukuuma dii uu  Madaxway neha ka ahaa Alle ha unaxiirstee C/raxman Axmed Cali (C/raxman Tuur), Xukuuma dii Alle ha u  naxa riistee Maxamed X.Ibraahin Cigaal, Xukuumaddii Madaxwayne Rayaale ee  Dhawa an laga Guulaystay iyo Xukuumadda Cusub ee dhawaan lasoo dhisi doono ee uu Madaxwaynaha ka yahay  Madaxwayna ha La doortay ee Axmed Maxamed Maxamuud (Siilaanyo).

Xukuumad Waliba Waxay soo martay Wakhtigeeda iyo Waayeheeda Gaarka ah,Xukuumadii  Madaxw ayne Rayaale ee Dalka ka talinaysay Sannadihii ugu Danbayeeyay ayaa Waxay Wax badan ka  bada shay haykalkii Dalka iyo halkii uu Wakhtiyadii hore Taagnaa iyaga oo soo kordhiyo Waxyaabo badan oo horumar iyo Dib u dhacba lahaa.

Hadii aan u Daadago Dulucda Mawduucayga Dalka somaliland Waa Dal yar oo aan Wali Caalamku  Aq oonsan, Waxaana uu ka Koobnaa Lix Gobol oo iyo Degmooyin hoos yimaada, kuwaasi lahaa Xuduud iyo Dhaqaale u gaar ah, oo Gobol waliba iskii isku bixiyo, Sifo Sharciyana lagu Ansixiyay.

Madaxwaynaha Hadda Taladda ka sii Degaya ee Daahir Rayaale kaahin ayaa Dhawr jeer Dib u dhigay Doorashadda Somaliland iyada oo laba jeer guurtidu u kordhisay, Wakhtigii ay soo dhawaatay  Door ashadu, Madaxwayne Rayaale ayaa ku dhawaaqay todoba gobol oo Cusub (7 )iyo Afar iyo Toban  D egmo (14) oo uu ku soo kordhiyay Goboladdii iyo Degmooyinkii hore ee Dalka ka jiray, kuwaasi oo ku salaysnaa Qaab beelaysan oo Beel Walba Gobol ama Degmo la siiyay, si ay Dib ugu Codeeyaan  Xuku umada oo Dib loogu Doorto Tallada Dalka.

Intaa ka bacdi Madaxwaynaha ayaa mar kale magacaabay Degmooyin kale oo aan ku jirin kuwii uu hore ee uu mar wada magaacabay, kuwaasi oo wakhtiyo kala danbeeyay uu magaacabay, waxa kale oo intaa sii dheer Wakhtigii uu bilaabmay Ololaha Doorashooyinka Somaliland, Madaxwayne Rayaale iyo Ku xigeenkiisa Axmed yuusuf ayaa Soo maray Qaar ka mid ah Gobolada iyo Degmooyinka Dalka somaliland Wakhtigii ololuhu socday, kuwaasi oo Tuulo kasta oo ay soo maraan Umagacaabay  Degm o , iyada oo Wakhtigeeda ka hadhsanayd in ka yar toban maalmood.

Goboladda iyo Degmooyinka Madaxwayne Rayaale Magacaabay ayaan Wali la horkeenin  Baarlamaa nka Somaliland, Gobolada qaar ayaan Xataa buuxin Karin Shuuradaha Degmo Grade B-ah, iyada oo ay ku jiraan Qaar isbixin kara Hadii Sifo sharci ah Baarlamaanka loo horgeeyo oo Qiimayn lagu  Same eyo.

Goboladaasi iyo Degmooyinkaasi ayaa ahaa Qorshe Xukuumadii Rayaale ugu Talo gashay inay Cod  k aga hesho Dadka Deegaanadaasi, taasi aan u suuro galin Sidii ay ugu talo galeen, ama  Qorshaystee nba.

Xisbiga Kulmiye ee Dhawaan ku Guulaysta Doorashadii 26-june ee Madaxtinimadda Dalka ayaa  Waxa a Sugaya Shirqoolo Badan, iyo Dibindaabooyin Badan oo ay Dalka kaga Tagtay Xukuumadii  Madaxw ayne Rayaale, kuwaasi oo ubaahan Sifooyin Sharci ah in la mariyo oo aan Muran iyo Khilaaf ku  keen in Bulshada Reer somaliland.

Goboladii Cusbaa ee Madaxwayne Rayaale Magacaabay Qaar ka mid ah ayaa muran ku Saabsan  Xud uudaha ka dhex dhacay, kuwaasi oo Qaarkood Dhiig ku Daatay Dad walaalo ahaana isku dileen oo  C olaadi halkaa ku dhex martay, Madaxwayne Rayaale ayaa sheegay inay ku salaynayaan Xuduudihii lixdankii ay kala lahaayeen Degmooyinka iyo Goboladda Dalku, kuwaasi oo aanay Xukuumadu u filin Sidii ay ubalan qaaday in loogu Dhaqmo Xuduudihii lixdankii, kuwaasi oo Sababay in aanay Dadka  Go boladaasi aanay u Cadaynin Xukuumadii laga Awooda Roonaaday, Guuldarrona Maanta kala kulantay goobahaasi ay Muranka ka Abuurtay oo ay isku halayn ka qabeen inay Cod ka heli doonaan.

Xukuumadda Cusub ayaa Laga Filayaa inay Waxbadan ka badali doonta Nidaamkii Xukuumadii  Rayaa le kaga Tagay Dalka, kana Faa,iidaysan doonaan Dhaliilihii Xukuumadii hore, iyaga oo isticmaalaya  Qa ab ku salaysan Cadaalad iyo Sharciga Dalka u yaala.

Dad badan ayaa iswaydiina Waxa laga yeeli doono Boqolaalka Degmo iyo Seddex iyo Tobanka Gobol ee loo kala Qaybiyay Bulshada Reer somaliland, kuwaasi Qofba dhinac ka arko dhibaatada ay  leeda hay in ay illaawaan Dadka Gobolka looga dhigay Degmadoodii yarayd ee ay ku Qanacsanaayeen  mar kii hore, balse Niyadooda la Galiyay inay yihiin Gobol ka mid ah Gobolada Dalka somaland.

Dadwaynaha ayaa si wayn uga dhursuga Xukuumada Cusub ee uu soo Dhisayo Axmed Siilaanyo iyo Waxa uga Qorshaysan Goboladdaasi iyo Degmooyinkaasi tiradda Badan ee aan ku Salaysnayn Qaab Wadaninimo oo lagu Xulan karo, ama aan La marin Golihii Sharci Dajinta ee Dadwaynuhu soo doorteen.

Talo waxaan ku soo koobi lahaa Madaxwaynaha Cusub ee la soo doortay, Talaabo Sharciya ha umaro Sharciyaynta iyo kala noqoshada Degmooyinkaaasi iyo Goboladaasi uu Madaxwaynihii hore  Magacaa bay, isaga oo ka taxadiraya khilaafka ay sababi karto arintaasi, iyo Saamaynta ay ku yeelan karto D adka Reer somaliland.

 

 

 

Mustafe Cabdikarim Cali (Mustafe Future)
Agaasimaha Guud ee TNN
Timacade News Network
Hargeisa Somailand
mccfuture@hotmail.com