Dadka gabooba ee Barnaamijyada Idaacaduhu ma duugoobaan ee waa laga xiiso dhacaa.
 

*Milicidii arligeenaad maalmo soo dhami laydoo, shaadirkaangan madaw waad murgugaafi lahaydoo, kitaabkaa muska yaala waan maqraysan lahayn, adigoon nin i moodeen baan wacdi kuu marin laay. Masalooyinka diintaan isla meel dhigi laynoo, Maakhadaan weligii  inna soo agmareen
 

Kal shanaad iyo kal afraad midkay ahayd ma kala hubo eh, waxaa goor barqa guriga aanu ku nool  na hay aniga iyo reerkaygu oo ku yaal galbeedka London nagu soo booqtay Xaajiyad aanu qaraabo sax ati nahay laakiin aanu isku meel ku soo wada barbaarnay oo aanu macruuf weyn ahaan ji rney. Magac dhebi maayo ee hadda iyo wixii ka danbeeyaa, akhristaw la soco magaceedu waa ina Sheekh.

Maalintan ay na soo booqatay, waxay ahayd xilliga dayro dhaafyada oo heer kulku wuxuu hoos  mar ay xariijintii ebberka ilaa 20 barood (- 20). Sidaa daraadeed ina sheekh way raran tahay. Waxay ku giblaneyd heeryadii iyo hugii difaaca dhaxantay iyo dheelalyada oo yurub lagu sameeyey. Waxay ku shaqlanayd hugii difaaca denbiyada, qooraansiga iyo jaleecooyinka ragga markay suuqa laafyoonay so. .

Waa xilli qaboobaha iyo caadkiiye muuqaalka guud ina sheekh waxba kamay duwaneyn gorayo heery eysan. Waxay u ekaatay daabad dulun dulcayneysa, maadaama ay markeedii hore laxaad iyo dherer u dhalatay, haatan uu culays dheeraad ahi iyo hilib fuulay.

Labada indhood oo keliya ayaa muuqda, Sidaas oo ay tahay waan gartay in ay tahay ina sheekh oo cal iyo beyleh oo alla doorshey.

Laba isgaran weyda ma ihin. Markaan arko waxaan xasuustaa ereyadii hees ay had iyo jeer  madada aloon jirtey oo ay ka mid ahaayeen midhaheeda: “Qaabkii gayaanimo yaan u quudaraynaa, haddayd aan wax nala qaban ma rag qaarad kale jirabuu noo qoray Ilaahay.”

Tii baa dhacday oo hablaheedii caddaan iyo madawba way guursadeen iyadana malahayga way sige en raggii qaaradaha kale.

Sheekheeda immiku waa haateen zubeyr banii daalib. Diinta ka sakow zubeyr waa nin wax daalacda oo wuxuu balo ku dhigay oo uu yaqaanaa godalooliyinka nidaamka dalkan Ingriiska u dejisan ee loogu talagalay baahanahaha iyo qaxootiga sida looga dhex duso. Wuxuu aad xariif ugu yahay buuxinta  fo omamka been abuurka ee lagu dalbado lacagta waqfiga ee dawladu bixiso. Ina Sheekh lacag badan oo aanay xaq u lahayn ayuu u soo saaray. Foomka wuxuu ku buuxiyey:

- Iyada oo miyir qabtuu, way waallan tahay qoray,

- Iyada oo ragba kala dhaqaaqeen, way riman tahay qoray,

- Iyada oo dhaga qabta, way dhukantahuu qoray,

- Iyadoo dhamays, way dhoohantahay qoray

- Iyada oo aan wax dhinaynbuu way dhakafaarsan tahay qoray

- Iyada oo meydal ka qoor dheer, waa madhuuf bacleel qoray.

- Iyadoo dhammays way kala dhantaalantahay qoray.

- Iyadoo bed qabta, waa buktaan qoray.

- Iyadoo gaariye ayuu waa basiri qoray dherigeeda kama adkay, daryeele ayay u baahan tahay.

- Gebagebadii foomka markii bogii faahfaahin dheeraad ah la soo gaadhey (more details), wuxuu qor ay ma ogtahay geyigayaga in haweenku kadab go’ay. Ma ogtahay in haweenka la gumeysto oo ragu gacan sareeyaan. Gedigiiba inan rag wada gododle buu yidhi intu doono guursada. Aflagaado (verbal abuse), gacan saar(physical abuse) iyo bah-dilaad ayaa loo geysan jirey ayuu ku buuxiyey. Waa taa sobobta keentay waalida iyo wajaqaha.

Sheekhu sannad walba xajka ayuu tagaa oo iska soo maydhaa wixii arrintaa denbi kaga soo leexda, i yadana wuu u balan qaaday in uu mar kaxeeyo.

Ina sheikh dadka qaar waxay ku xantaan in ay la hagoogan tahay ciil iyo cadho ay ka qaaday ninkee dii oo ka dhacay guryo ay ka dhisatay dalkii oo weliba uu ku guursadey tiraba afar jeer..

Qaar kale waxay ku xantaan in ay hinaase la hagoogan tahay oo ay la boodsan tahay..

Noomaba timaadeen waxaa saaka soo kalihiyey, sheekheeda diinta ayaa Shuukooyin, shaadiro, biyihii samska, kutub, timir, xubatul sawda, xildiid, xabaasuud iyo sharaab bili ka hadhsan tahay xilliguu dhici lahaa. Wixii ayay la wareegeysaa oo haweenka ka iibineysaa..

Arroortaa iyo goortaa ay timid xaafada waxaa ii daaraa oo aan dhegta u raaricinayaa, qalbigayguna la muraaqaysan yahay qasaa’idkii Nebi ammaan ah oo Cabdi Adan qays ku luuqaynaayo, gaar ahaan heestii “Awliyo Allay Adeeg”.

Iyada oo aan i bariidin ayaa markay maqashayba, amar ku bixisay in aan xidho oo Rikoodhkii. demiyo oo aan ka waantoobo bidcinimada.

Waxay intaa raacisay calaacal iyo ciilkaambi ku saabsan waagii ay dhegeysan jirtey oo ay ku tilmaan tay casrul jaahili. Waxay ku baroortay waar miyaanay denbi kuugu filayn intii hore ee aad soo dhege ysatey.”

Wixii aanu is nidhi ma soo koobi karo, laakiin jawaabihii aan bixiyey waxaa ka mid ahayd: “Anigu diin ahaan ka sakow waxaan u dhegeysanayaa, dooc iyo dareen kale ayay ii leedahay. Waa ta koowaade waxaan u dhegeysanayaa xoorkii laga dhamay xagaagii iyo xusuusbaa geela lagu xergeeyaa. Nin dhe geystey wuu garanayaa dhul ay qaboojaan.

Waa ta labaade heestani waa hubkii ugu cuslaa ee Cabdi Aadan qays kaga hortegey markii kacaankii Siyaad Barre ku dhawaaqay shuuciyada iyo alla kakoodnimada. Waxay shiiqisay heesihii Alla kakoodni mada ee dawladu maalgelineysey. Goobtaa istaagto iyo gurigii aad gashaba waxaa ka socota awliyo allay adeeg. Dalka oo dhan xero ayaa ka unkamay, heestaa dhegeysanaya. Taas oo macnaheedu aha yd in dadku dhabarka u jeediyeen shuuciyadii loogu baaqay. Sidaa daraadeed ku ceclintii badnayd ee heestaasi waxay igaga tagatay raad aan marnaba dareemayaashayda ka tirtirmeen.

Waa ta sedexaad waxaan u dhegeystaa heesaha nebi ammaanka waa suugaan gaar ah oo diimeed oo afsoomaliga ayaan ka bartaa.”

Wax kale may odhan waxay tidhi: “Yaa hoogyow ba’ awlba suufi baad ahayd.”

Waxa kale ma odhan ee waxaan ku luuqeeyey heestii Madaxamed Axmed kulu oo aan ereyo cusub geliyey. Taasi oo ahayd ninkii garanayaa wuu garanayaye “Miyigaan aqal weyn kaaga moosi lahaa: Waan u soo dhaweeyo waxaan taataabtay dhul ay garanayso.

Medarkii duryaadbaad mushmushaaxi lahaydoo, lo’diiyoo muglataad wax ka maali lahaydoo, Muftigii gobyareebaa duco kuu marin laayo, masafooyinka diintuu kugu meerin lahaayoo, mawliidkii nebigaad ku mirqaami lahayd,

Muusanowga qurbaha waad ka maydhan lahayd. Mugdigaad ku jirto waad ka maagi lahayd.
Iimaankaa muhiim ah maryo waa dhalanteed.

*Milicidii arligeenaad maalmo soo dhami laydoo, shaadirkaangan madaw waad murgugaafi lahaydoo, kitaabkaa muska yaala waan maqraysan lahayn, adigoon nin i moodeen baan wacdi kuu marin laay. Masalooyinka diintaan isla meel dhigi laynoo, Maakhadaan weligii inna soo agmareen

Iimaankaa muhiim ah maryo waa dhalanteed.

*Maydhaxdii arligeena, morohdii iyo galoolka, haddii aynu maleegno, murginoo aynu soohno, maryayo way noqon laayeen, soo tan la iga manuuca, kebedaad xidhantaad kaga maarmi lahayd, dhulkeenii kululaa guntiinaad xidhanleyd. Muusanowga qurbaha waad ka maarmi lahayd.

Iimaankaa muhiim ah maryo waa dhalanteed.



* Miyigii Wajaalaad cagta soo marin laydoo, madihii beertaadaad isha soo marin laydoo, Juuqi waa m a huraane waa iska soo mari layd. Maqaamkii Cali Beylaad mar u dhoofi lahayd.
Muusanowga qurbaha waad ka maarmi lahayd

Iimaankaa muhiim ah maryo waa dhalanteed.



· Maqaamkii Gebilaad maalmo joogi lahaydoo, madadaalada diintiyo, narsaad soo maqli laydoo, meded kiyo quraankaa ku dhexmaaxi lahaa, qalbigaagan madaw waa la maydhi lahaa, mugdigaad ku jirto wa ad ka maarmi lahayd.

Iimaankaa muhiim ah maryo waa dhalanteed



Intay hagaag ii dhegeysatey ayay tidhi waar ha danbaajin kuwaa nin dhegeystey wuu garanayaa dh ul ay qaboojaane.

Sheekadan aan hor dhaca uga dhigay biyo dhiga ujeedadeeda ku saabsan barnaamijka Naacawda Ra madaanta ee muranka galay, waxaan uga gol leeyahay aniga iyo ina sheikh waxaanu kala joognaa k aaf iyo kala dheeri, waxaase naga dhexeeya Idaacada Qaranka oo aanu labadayaduba dhegeysanaa.

Wasaarada warfaafinta waxaa looga fadhiyaa in ay keento hab iyo barnaamiyo labadayadaba raaligeliya.

Idaacada qaranku waxay ka dhexaysaa dadka d’adoodu u dhaxayso 5 jir ilaa boqolaal jir. Waxaa laga rabaa in ay diyaariso ciroole iyo carruur mid waliba barnaamij u cuntama oo uu qaadi karo. Afkaarta kala duwan, tartanada siyaasada, dookha iyo dareenada kala duwan waa in ay u dhug yeelato oo tixgeliso.

Barnaamijka naacawda ramaadaanta haddii wasaarada diinta iyo awqaaftu iyo ina sheikh haday ka xiiso dhaceen aniga iyo qaar kale weli waanu xiisaynaa. Taas macnaheedu ma ah barnaamijkii ayaa gaboobey, mana ah dadweynihii iyo dhegeystayaashii qaayaha lahaa ayaa ka kharaaray.

Barnaamijka cusub ee wasaaradu soo diyaarisayna lama oga in la wada xiisayn doono iyo inkale.

Ha la joojiyo iyo ha la maanuuco barnaamij waa laga fiican yahay adiga oo aan baadhitaan ku samayn tirada dadka xiiseeya amma soo bandhigin baahintiisu waxyeelada ay u leedahay bulshada.



Waxaa ka haboon in aad marka hore soo diyaariso barnaamij ka heer sareeya oo ka xiisa badan oo ka waxtar badan if iyo aakhiraba oo u cuntama dadweynaha. Dadka iyaga ayaaba markaa u guuri doona hadba kii labadooda xiisa badan. Midna labada barnaamij in la cabudhiyo ma ah. Labadaba ha la siidaayo oo waqtiga ha loo kala qaybsho. Xalku waa in barnaamij naacawdu hadduu saacadle ahaa loo kala qaybiyo oo midba saacad badhkeed la siiyo. Dadweynuhuna midba kuu jeclaysto ha dhegeysto. Haddii kale wallee aniga iyo ina Sheekh midkaayuun baa cabudhi.