Talo soo jeedin ku
socota Daahir Riyaale iyo shacbiga Somaliland
Marka hore waxaan salaanta
islaamka ku salaamayaa dhammaan shacbiga Somaliland,gaar ahaan inta
xalaal cunka ah ee naf iyo maalba u soo huray dhulkooda hooyo ,
salaamu calaykum waraxmatu laahi wabarakaatu.
Waxaan kale oo aan halkan salaan qadarin iyo xushmad mudan u gudbina
yaa , dhammaan saxaafadda xorta ah ee
habeen iyo maalin heeganka ugu jirta sidii ummadooda ugu adeegi
lahaayeen,waxaanan leeyahay taariikh dahabiya ayaad ku leedihiin
geedi socodka nabadda, dimuqraadiyadda jiritaanka iyo himilada
Somaliland ay tiigsanaaysaba,ilaahayna ha idinka jasaa i siiyo
dhammaantiinba.
Haddaan hoos ugu dhaadhaco dulucda qoraalkan, sida aan la wada socon no,wadankeenu marxalad adag ayuu marayaa , wa
ana maalintii ay ku hab oonayd in qof walbba oo muwaadin ahi
ama lexo jeclo ka hayso dhulkiisa hooyo, uu talo ku darsan lahaa,
waxna ka odhan lahaa , lagana arrinsan lahaa sidii looga gudbi lahaa
afaraydan,laynoo soo maleegay.
Madaxweyne Riyaale waxaan odhanayaa laba ,mid waa iga talo ,midna
waa iga digniin:
1-TALO
Daahir waxaad kurisigan ku timid
doorasho siday doontaba ha u dhacdee waayo ,Allaha caalamu qaybka
ah,een waxba ka qarsoonayan,ayaa og inaad xaq ku timid iyo
inaad baadil laguugu dhiibay kursigan ( 80 Cod
) , taasna ku sii dheeraan maayo.
Ummad weliba taariikh bay
leedaahay,oo qalbigooda iyo dhiigooda ku xar dhan, sinabana looga
tir tiri karin. Haddaan wax yar ku xasuusiyo
Dahiraw , waar waad mala habawdaye,
shacbigani iyo dalkan Somaliland,wuxuu soo maray marxalad aad u
xanuun badan ,oon marnaba la illoobi karin,illaa inta addunyadan
laga tagayo.
Dhacdadaasi, waa tii ay is
bahaysigii huwantii Siyaad Barre,u soo biyeyste en ,iskuna raaceen,
in shacbigan isirkooda la dabar gooyo,la baabiiyo, han tidooda la
dhaco,dumarkooda la kufasado,ragooda la laayo,aqoonyahan kooda
jeelasha lagu guro laguna ciqaabo,la bara kiciyo ,loona adeegsaday
diyaarado,taangiyo iyo hubka sida ba'an wax u gumaada.
Daahir,dhacdadaa
madaw, ee bani aadamnimda ka baxsan,ayaad adiguna qayb laxaad
leh aad ku lahayd, hiil iyo hoona la garab gashay daalimiintii ,
darajooyin sarana uu kuugu abaal guday, xukunkii waqtigaa dalka
ka tali nayey. Ma u malaynaysaa
Daahiraw, in agoontii aad aabayaashood
gumaaday,
haweenkii aad ragoodii sabab la'aan dhiigoodii ku daadisay magaalada
Berbera , inay illawsan yihiin.
Adigoo taariikhdaa madaw ee aad u foosha xun , aad ku leedahay
dalkan ,tii aakhiro iyo qummana haaguna qoorta kuu sudhan yahay,
ayey hadda na ogolaadeen inaad kursiga dalka ugu sharafta badan aad
ku fadhiisato !!
Haddaba,waxaan talo kugu siinayaa,umaddani
Daahiraw,milgo iyo sharaf kuuma
hayaan,horena kuugumay hayn, kursiganna , xaalado dalka waqti gaa
jiray uun baa sababay , laakiin jacayl ay ku jecel yihiin ,ama cilmi,
ama aqoon, ama waayo aragnimo,ama xirfad,ama maamul wanaag,ama karti
iyo taariikh midnaba , maandhaw
laguguma dhiibin .
Joogitaanka aad sii joogtaana,waxay ka dhigan tahay uun,
ninkii isagoo god ku jira ,
haddana sii qodayey,si uu godka uga soo baxo .waxaan ku odhan
lahaa ,immikaad waqti haysataaye,doorasho xor iyo xalaala qabo,
calafkaagana ka qaad.Walaw aanan u maleyneyn in qof
inuun xiskiisu uu dhan yahay uu
codkiisa ku siin doono,haddaanu miyir qabin,
anigu taa ma sheegin.
2. DIGNIIN
Haddii Daahiraw aad doorasho diiddo,ood
caga juglayn ,bandoo (Curfew) , xadhig ,dil ,cabudhin , aad
dan mooddo , waxaad ogaataa,
inaad talaabo aad u xanuun badan aad ku
talaabsatay,oo adigoo aad u fool xun aad kurs iga ka degi doonto ,
mari doontana halkii ay mareen kaligood tali yayaashii ay ka midka
ahaayeen:
1-Mengistu Haile Mariam (Ethiopia)
2-Idi Amin Dada (Uganda)
3-Siad Barre (Somalia)
4-Jean-Bedel Bokassa (Central
Africa)
5-Mobutu Sese Seko (Zaire)
Midna aan ku war geliyo,kuwan aad ku shaqaysato, ee kolba
fariinta aad u soo dhiibayso , ee
idaacadaha ka hanjabaya, een maamuuska iyo sharafta dawladnimada iyo
xilka umaddu u igmatay garanayn:
Dalkan iyo shacbigan danbi baad ka
gasheen,waxaana iman doonta maalin idinka
iyo Daahirba , maxkamadda Dalka laydin
soo hor taagi doono, Disto orka iyo sharciga , aad ku tumateenna,
idinku markhaati furi doono. Waxaa kale oo aan marnabana
la iloobi doonin , jaha wareerka aad umad da u geysateen, idinkoo
adeegsanaya warbaahinta Qaranka .
- TALO KU WAJAHAN
SHACBIGA:
Dalkeenu distoor iyo sharci buu leeyahay,boqolkiibana todoba iyo
sagaash an ,97%, ayaa u codeeyey , in
muwaadin walba iyo xukuumad walibba ku dhaqanto, hadday
tahay maamulka maanta jira iyo ka iman doona labadaba.
Bal haddaba aan wax ka iftiimiyo , tusaalana aan idinka siiyo , sida
maamul ka dalka maanta ka jiraa, uu ugu tuntay
distoorka iyo sharciga labadaba:
1-Ku xad gudub
joogta ah oo lgu hayo muwaadinka:
Xabsiyada oo loo taxaabo iyadoon
hab sharci ah loo soo marin.Waxaa taa sii dheer, rasaasta muwaadinka
lala dhacayo, oo aan kuwii fal danbi yeed ka geystay aan sharciga la
marin.
2- Cabudhinta
saxaafadda iyo xoriyatul qoolka:
Muwaadinka oo loo caga
jugleeyo ama la xidho haddii uu fakirkiisa uu xaqa u leeyahay
cabbiro ama xaaladda waddanka wax ka qoro ama ka hadlo
3-Hantidii iyo
kheyr raadkii dalka oo si aan sharciga waafaq sanayn
loogu tagri falo:
Taana waxaa kuu cadaynaya,in qaar ka mid ah Wasiirada maamulka Riya
ale ka tirsani, inay si badheedha ugu hal qabsadaan inay ka dhargeen
hantidii umadda sidii Gofanaha ugu naaxeen....(Subxaana
Laah).
4- Doorashooyinka
oo waqtii distuuriga ahaa la qaban:
Iyadoo aanay wax duruufo ah ama
nabad la'aani ka jirin dalka,ayaa hadda na , maamulka dalka ka jiraa
, mar walba koror siimo, muddo ,xaalad abuur , umadda ku
mashquuliyaa.
Mid kalana aan ku daro , hore ayaa loo yidhi, sir ma qabe Alla u
sahana. Xo gaha soo ifbaxaya ,waxay caddeynayaan inaaan maamulka
maanta dalka ka jiraa,daacad ka ahayn jiritaanka iyo Qaranimada
Somaliland,rabinna in dalkan doorasho xor iyo xalaal ka
qabsoonto,caalamkana aqoonsi buuxda aynu ka hello, waxaanay u
adeegayaan kuwii Somaliland xasuuqa, burbur ka iyo hadimada soo
qaadhsiiyey.
Waxaa is weydiin mudan , waa maxay sababta ay wadadaa u doorteen, ug
ana soo horjeesteen toobiyihii nabadda ee aan
18 Sanno aan ku soo caan no maalay, kuna gaadhi lahayn
himiladeenna.Jawaabta meel fog laga dayi maayo,waxaanay tahay:
1-Kooxdani halgankii dib u xoreynata
dalkan abaal iyo taariikh midna kuma laha
2-Rajo
kama qabaan in shacbigu cod kooda siin doono mar kale
3-Waxay
ogyihiin danbiyada ay dalka iyo shacbigaba ka galeen,lana wediin
doono maalin maalmaha ka mid ah
4-Waxay
u adeegayaan dano shisheeya oo ah in Somaliya aanay kala gu'i karin,
xukunkana ay sii hayaan inta shirqooladaasi dhamays tirmayaan.
Maanta waxaad haysataan fursad qaaliya oo aad dalkeenna ku bad
baadis aan, oo shir qoolada dibadda la inooga soo maleegayo aad kaga
hor tagta an, dulmigana kaga baxdaan,doorataanna hogaamiye daacad ka
ah qaran nimada iyo jiritaanka Somaliland, una
damqanaya dalka iyo shacbiga Somaliland.
Waxaan ku soo gunaanadayaa qormadan,Daahiraw
talo iyo digniinba, wa an ku tusmeeyay,ee tii kuu roon
dooro.Shacabigana waxaan leeyahay , xaqiina daafaca ,
dulmigana qofna ha ka yeelina.
Ilaahay waxaan weydiisanayaa , in dadkayga iyo dalkaygaba, kheyrka
waa fajiyo, nimcooyinkiisa aan la qiyaasi karinna , ilaahay u fidiyo.
Wa Bilaahi Tawfiiq
Mujaahid Shiine Cali Muse
Birmingham
Uk |
|