|
Magacaabistaydii iyo Maagistaydii: Laba isku lammaanaa: Qormadii:
1aad Qalinkii Muj. Boobe Yuusuf Ducaale
(Maalin-qorka “Dharaarihii I soo maray”: 19/3/12ka-4/9/12ka)
“Ma da’-furin ogaalkay,
Xaska dabada maan gelin,
Derejada ilhaamkiyo,
Hibadii dalaysneyd,
Uma dhiibin duudduub,
Weli Dalawadaydii,
Doobigeedi may dhimin,
Dib-u-dhigasho mooyee,
Wax is-doorshay may dhicin,
Afartaa xan durugtiyo,
Danni jira wax-sheeggii,”
Daalacan (Deelleeydii 2aad), Hadraawi, Muqdisho 11/12/1979kii,
Qalinka: Boobe Yuusuf Ducaale – cankaabo@hotmail.com,
www.dharaaro.com
Wasiirkii hore ee Wasaaradda Warfaafinta iyo Wacyi-gelinta ee
Jamhuuriyadda Somaliland
Ballaysinka Qormooyinka:
Bisinka iyo Yaasiinka…..Tabaaragga iyo Tiirka Bir ah:
Alla-cuskashadii ayeeyooyinkeen.
Maah-maah Soomaaliyeed ayaa ahayd: “Hadal sokeeye iyo hilib Idaad
labadaba waa la qaboojiy aa.” Afartan-bax iyo toddoba-bax ayaynu
dhaqan iyo hiddaba u lahayn, sidaa darteed ayaan an iguna arrintan
qoraalka u afartan-bixinayay, oo waa anigaa idiin soo qoray markii
ay afartan bu uxdaa ka soo wareegtay markii aan sida quruxda badan ee
iimaanka qabtay xilkii u wareejiyay. Waxa suurto-gal ahaan lahayd
haddii aan qoraalkan qori lahaa markii aan xilka wareejiyay
maal mihii xigay in aan ku hadli lahaa waxyaabo badan oo aan
milgahayga iyo maamuuskayga midnab a ahayn.
Waa sunnaha xil-qabashada, xil-qaadka iyo xil-ka-qaadka. Sunnahaas
ayaa ina faraya in aynu s arriiganno, sarbeeb iyo sogordahaba
adeegsanno oo aynaan luuqda sare u dhig-dhiginn innaga oo aan
gacmahana saydhayn. Waa sunnaha qaabka hadal-tebinta ee suubban Diin
ahaan iyo dh aqan ahaanba. Waa sunnaha sar-gooya wada-jirkeena iyo
wada-joogeenna. Waa sida uu sunna haa Hadraawi inoogu sawiray, markii
uu inoo marinayay maansadiisii caan-baxday ee “Sirta nolo sha”. Waa
sunnaha is-waansiga iyo is-waaceensiga beelaheenna wada yaal. Waa
sunnaha isku haya wadarta iyo wadaagaha danta guud ku walaaloobay ee
Somaliland wada yeeshay.
Sunnaha xilka meertada ka dhigay ayaa ina faraya in aynu raad ka
reebno raranka iyo raxanraa dka ragaadiyay qarankan raad-qaadka ah.
Sunnaha ku-camal-falka awaamiirta madaxda ayaa i na faraya in aynu
waayo-aragnimadeenna guntanno oo uga tagno da’-yarta. Sunnaha
feejigna anta iyo sanqadh-tirashada ayaa ina faraya in aynu
dhacdooyinka dhowranno si aynu dhawr iy o dhaawacba uga dheeraanno.
Sunnaha gudbinta taariikhda is-waansiga iyo iska-war-haynta ayaa ina
faraya in aynu is-weheshanno oo aynaan is-weetayn.
Sunnaha wada-tashiga iyo talo-wadaagga ayaa ina faraya in aynu
hadalka u iilanno halkii aynu hub iyo hagardaamo uga iilan lahayn.
Sunnaha isu-tanaasulka iyo isu-hannaynta ayaa ina faray a in aynu
hadalka iyo hawraarta ku wada arrinsanno.
Nac iyo naxli midnaba ma aha. Waa Qormooyin kooban oo taxane ah oo
daarran maalmo koobna a oo aan ka tirsanaa xukuumadda Mudane Axmed
Maxamed Maxamuud, Siilaanyo, oo aan u haya y xilka Wasiirka
Wasaaradda Warfaafinta iyo Wacyi-gelinta. Waa Qormooyin kooban oo
aan isku barraxayo, idinkana idin ku war-gelinayo. Waa Qormooyin
kooban oo taxane ah oo aan ku cadda ynayo in aanay Wasaaradda
Warfaafintu Jin iyo Jaan midnaba ahayn, bal se aafadu dibadda ka ga
imanayso. Waa Qormooyin kooban oo taxane ah oo aan kaga warramayo
wixii aanu saddex bilood ku qabannay, annaga oo garba-duubnayn laba
bilood oo danbe. Waa Qormooyin kooban oo taxane oo aan tusmo, talo
iyo tilmaanba ku siinayo maamul war-tebinta iyo tilifoon-qaadkuba ku
yar yahay. Waa Qormooyin kooban oo taxane ah oo aan kaga hadlayo
sababihii la igu maaga y.
Waa Qormooyin kooban oo taxane ah oo aan ku abhinayo
fidmo-walayaasha barriinsaday xarum aha xukuumadda ee u darban in ay
wiiqaan hawlaha Qaranka. Waa Qormooyin kooban oo taxan e ah oo aan
uga gol leeyahay nin dan lihi aanu guulaheenna guul-darrooyin inooga
dhigin. Waa Qormooyin kooban oo taxane ah oo aan ku difaacayo goob
afartii bilood ee ugu danbeeyay aynu gelinnay adduun ku dhow ilaa
laba milyan oo Doollar oo haddana la inaga dhaadhicinayo in Jin iy o
Jaan barriinsadeen lagana furdaaminayo. Goob la inaga dhaadhicinayo
in musuq-maasuq hadh eeyay.
Waa Qormooyin kooban oo taxane ah oo aan digniin uga dhigayo inta
daanka oo qudh ah la doo gsin-cararta ee dalqada indhaha ku leh. Waa
Qormooyin kooban oo taxane ah oo aan ku barriijin ayo deris-ku-noosha
dal iyo dadba daashatay. Waa Qormooyin kooban oo taxane ah oo aan
ugu dardaar-werinayo kooxaha dillaaliinta ah ee isu bahaystay in ay
Qarankan curdin-dhadhiyaan iyaga oo dhandhamo, dhalanteed iyo
dheecaan ay nuugaanba siisanaya.
|
|