Dumar waa ninkeed Bila iyo Ninkeed Biiya.
Qaybtii 2aad .....
Hadaba inantii
dahabo ayaa intii shaahu dabka u saarnaa qiyaastii guriga u
dhaqaaqday halkii ay iyada iyo hooyadeed raaskii aqalka ka dhisi
lahaa yeen, marba dhinac bay iska taagtaa halkay alaabta ku fureen
waana cad do niidhiya oo dayaxu afar iyo tobnaad yahay, waxay
hadba meel qorsha ysaba waxay isla garteen iyada iyo hooyadeed
halkii aqalka laga qotomin lahaa, islamarkiiba waxay lasooboday
sarabaddii iyo dhigihii, markay dhigii qiyaastoodi dhamaysay ayay
hogogii ku bilowday oo hooyadeedna dhigihii u qab qabatay.
Markay intaa ka gaadhsiisay ayay u booday shaahii oo u karay ka dib
waxay ham kusiisay sonkortii iyo rinjigii marku casaaday ayay kasoo
qaaday oo galaas caano ahna gundhada u dhigtay oo u shushubtay
aabeheed iyo gabanadoodi kuna tidhi “qaxwahan hooya aabo iyo
walaalayaal”.
Dahabo waxay ku noqotay dhisidii aqalka waxa lasaaray dadkii oo
gurigiiba dhagbaa laga siiyay durba intii aan candhuuftaasu dhulka u
dhicin, waxay sidii u tafaxaydnaataba dahabo waagiibaa dilaacay oo
dhulkiiba nin iyo geed loo kala gartay.hadaba dahabo maaha
inandaalaysa ee waxay durbadiiba isku tuurtay xeradii adhigooda
iyadoo sidata buqul iyo dhiil kuna riday dhiishii miscirirtii xerada
si marka buqulku kafatoho ay caanaha ugu shubto dhiisha, dahabo riyo
iyo idaba way listay oo maqashiina way U dhigtay markay intaa
dhamaysay ayay caanihii lasoo baxday oo badhna cadays udhigtay
badhna dhitaysay kuna shubtay weelkii loogu tala galay oo dabooshay
si ay u gadhoodhaan kadib loo lulo.
Dahabo waxay hawshii reerkooda hadba dhinac u wadaba aabeheed iyo
Hooyadeedna u duceeyaan oo ku yidhaahdaan meel roon mar mid kuu
qalmana Alle ha kusiiyo, beelnoqo oo buxsan, noqo tii lagu reeyo ee
raaskeedu nagaado, badhaadhena haka bixin abidkaa hooyo.hadaba
dahabo meel kale Kama wadato fifircoonida iyo kartida ee waa
hoyadeed Jamaad oo sidan markay yarayd iyo markay waynaydba uhawlkar
ahayd ilayn horaa loo yidhi “inani waa hooyadeed”.hadaba wax Inantii
dahabo sidii ducadii waalid keed ugu wadaanba waxaa kasoo wareegay
dhawr canamaal habeenkay isbarteen wiilkii haybe ee doobka
ahaa.hadaba maalin waliba tilmaanlehe.
maalin maalmaha kamid ah ayay inantii dahabo adhigii foofisay oo
daaq gaysay meel aan ka fogayn gurigooda waayo dhulku waa barwaaqo
oo kanbalkay xooluhu ka dhargayaan kadib waxay adhiga u foofisay
dhinaca dabayl ka soo dhaca mooye dhinaca kale waayo hadii kale
waxaa hanganaya maqasha yaryaree edega ku jirta idaha dhalayna way
soo horanayaan markay maqlaan cida iyo sawaxanka maqasha hadii loo
foofiyo adhiga dhinaca dabayl kasoo dhaca.
Dahabo waxay maalintii oo dhan adhigii lajoogto kolba kob xareedu
jiifto kusoo dabashaba oo daajisaba waxa liiqa dhigtay cadceedi
kadib waxay gaadhay xiligii caraabaha adhiga, markaasay Dahabo oo
dhexdu u xidhantahay oo goshana ku sidata dhuubab maydhax ah oo ay
soohanaysay oo xadhigay soohaysay ee qoorta ugu duubanaana dhu
dhuminaysa si ay u ogaato inta geeddi ee ay soohday maanta. ayuu
sheeda ka arkay inankii haybe oo awrtoodii caraabinaaya bidhaanta
inanta kadib waxa uu u fiirsadoo oo kolba inantii eegaba dahabo
waxay bilawday inay adhigii oo iniba meel iskaga xasilantahay isu
soo husho (ururiso) si ay u caraabiso una jeedisay xagii gurigu ka
xigay tii yoo adhigii eekaynaysa iska dhex mushaaxaysa ayuu gartay
haybe inay inantaa talaabada noolnooli tahay dahabo oo aanay ahayn
inan kale, waayo beesha meesha daganba wuu yaqaanaa oo ilayn waa
wiil guurdoon ah kana war haya hablaha beeshan ishana farta kasoo
galiyay ogna inaanay ku jirin inaan sidan ulexojeclo badani.kadib
intuu awrtii seeto ku taxay.
xagay dahabo ka xigtayna usoo dhaqaaqay markuu dhawr talaabo usoo
jiro ayuu farxad awgeed bilaabay dhoolocadayn iyo qosol.
Intantii dahabo markuu inyar usoo jiro ayay aragtay oo garatay inuu
inankani yahay inankii habeenkii ay is barteen ee haybe wuxuu soo
fadliyo talaabada hoosta kasoo xadaba waxa uu soo gadhay inantii
dahabo markaa suu ku yidhi
“haye haye dahabo maxaa lasheegay” dahabo ayaa ugu jawaabtay “haybow
waanabade indunkuna iska warama”
Haybe ayaa ugu jawaabay “waa lawacanyahay intaan kawarhayo balse
dahabooy masaxniye waan saaq nahay” dahabo ayaa fahantay sarbeebta
uu u raaciyay bariidadii oo ugu jawaabtay “haybow nin walba tiisu
way dhimantoo toogo beel male” haybe ayaa farxad laba kala noqday
markuu dhuuxay macnaha xigmaday inantu ku tidhi ku jira ee laga
dhadhansanayo mar inay inan gashaantiya oo timo tidcantahay oo
iyaduba wax tabanayso marka kale waxa uu ka fahmay inay ula jeedo in
inankuna garab haween ubaahanayahay inaantuna ubaahantahay garab rag
oo qofkaliyi isbixinkarin.Kadib wuxuu niyadiisa iska yidhi maadama
aanay inantu ku diidin ee ay hadalkaaga isu soo taagayso adiguna aad
caashaqsan tahay waxba yaanay idin ku rafan sheekadu ee runta u
sheegoo waxba haw kala reebin ee waxad dib udhiganlahaydba imika
dheh dahabo
La soco qaybta seddexaad……………..
Qalinkii
Nuura Maxamed Cali
Nuura_happy@hotmail.com |
|