CIIDA HALEYS CAFIYO,
DUCO NIYAD AH OO NABAD IYO
CADAALAD DOON AH MEEL KASTA HA LAGA OOGO
Waa
ciid barakaysan, carro Soomalina waxa ka taagan col iyo
abaar, dil iyo dhac, xabsi iyo xatooyo, xaq-darro garab
haysa ta iyo miskiinbaa misko la fuule leh. Isuma naxdo,
isma taagee rto, isma wareysato, xin iyo xaasid
ayaa loo tafaxeytay, xan iyo been ayaa la sharciyeysatay,
munaa faqii waxuu noqday siyaasi tabo badan, afmiinshaar
waxu u noqday oday reer ma gaal ah, faajirkii
cayda badnaa wa xuu noqday halyeel ragga dhulka la
dhaca, tuugii waxuu noqday ninka reerka wax tari kara,
xaq-doonku waxuu noqday nin barmiil daloola wax ku
guraaya, waa leysu itaal sheegtay, xal aya an
rabaa oo xaq ma doonaayo, waxay noqotay mabda' la
xalaasha day si loo ga baxana adagtay...cidda
qabsoomaysa ayaa la qabtaa ee xaqqa halkaa inaga dhiga...Intaybay
sidan ku socon.
Masiibada col iyo abaar mataanaysay waxa lagaga bixi
karaa waa dariiqii Ra suulku SCW inoo jeexay oon
ku soo noqono, waa xumaanta oo dhan laga no qdo,
waa xaqqa oo loo hiiliyo, waa adigoo naftaada la
xisabtama, isu taaga hiilka dan-yarta iyo inta dulman,
waa adiga oo runta u gurmada, beenta ka fogaada. Waa
ciid ee aan wanaaga is farno,ku camal falno, xumantana
ka fog aano. Niyad san, qaalbi quman, iyo maskax
maankeeda wadata aan arrima heena ku agaasino, ku
daaweyno. Illaahay aynu ka barino nabad iyo caddal
ad, aan u duceyno inta bukta, inta baahan iyo inta
dulman.
Waxa dhammaatay bishii quraanka, bishii raxmadda, bishii
barakada, bishii Ra madaan.Waxa guulaystay intii
soontay, intii habeenkeeda ku nooleeysay sala ad,
quraan akhri, duco iyo dikri. Waa kuwaas kuwa farxadda
ciidda isu diyaar inayaa. Waxa hoog, ciil iyo
cabsi soo wajahday kuwii amarka Illaahay gees mar
ay, kuwa ayaamo yar oo la tirinaayo u arkay dhib ayna ka
gayooneen.
Waxay
isweydiiyaan oo durtaba sowtan Ramadaan dhammaatay. Isu
diyaa rin ta ciddu waa mid mideeysa ummadda Islaamka oon
midab, af iyo degmo midina kala xidhin.Waa cibaado aan
sida soonka aan kala saarin mujtamaca, oon mar na
loo eegin kaalinta qofku kaga jiro bulshada.
Ciddu
Waa Maalin Farxad Iyo Reynreyn Islaamku Ku Midoobay, Ee
Dhammaan Ciid Mubarik.Waxaan hanbalyo ciideed u
fidinayaa dhammaan Islaamka adduu nka, si gaar ah
Soomaalida meel kasta joogta:
Somaliland, Somalia, Jabuuti, Kilinka shanaad, NFD, iyo
inta daafaha dunida ku kala baahsan. Ciid wanaagsan
Soomaaliyeey, ciid mubaarik meel kasta ood joogtaanba.
Illaahay nabad hayna siiyo, hayna tuso tubta loo maro
horumar ka iyo dhismaha, haynaga duwo dariiqa halaaga
iyo burburinta.
Maalqabeen iyo danyar, taliye iyo loo taliye, waayeel
iyo dhalaan, rag iyo du mar, waxa waajib ah in la
bixiyo sakada fidriga, loona diyaar garoobo salaad
da ciidda iyo damaashaadka maalinta dabaaldega.Waa
tilmaan cad oo ka mar khaati kacaysa sida diinta
islaamku u tahay mid ku dhisan sinnaan, cadaalad iyo
dhismo bulsho walaal ah.
Hurdadu yeyna ku dhaafin salaadda ciidda.Waa in lagu
dhaqaaqaa in la maro dariiqii Rasuulku inoo jideeyey, oo
ah in salaadda dariiqa aad u martay, marka ay dhammaato
dhinaca kale martaa. Taas mecnaheedu waa inaad laba
dariiq kala martaa si aad ula kulanto dad kala duwan.
Waa in sakaatu fidriga la bixiyaa inta ka horreysa
salaadda, waxa lagu qadar aa 2kilo iyo badh qootu
daruuri ah, maanta Somalida quuto daruuri waxa u n
oqonaaya waa baraiis, masago, iyo hadhuudh. Lacag ahaan
dhinca dalkan In giriska waxa lagu qadaraa 3 Gini
qofkiiba. Waxayna waajib ku tahay yar iyo weyn qof kasta
oo noolaa cadceed dhaca maalinta Ramadaanta u dambaysa.
Waa in
caruurta iyo haweenka laga farxiyaa, la siiya hadiyado,
loo oggolaad aa inay ciyaaro anshaxa ka teganayn
la yimaadaan.Waa in la labistaa oo la ma ydhaa.
Xarago asturan oon lagu talaxtegin waa in lala yimaadaa.
Waa in salaa nta iyo sadaqada la badsadaa.
Waa in
kheyrka la raadsadaa oo takbiirta la akhriyaa.
Haddaba aan wax yar ka sheegno maalinta cidda iyo sifaha
islaamku u arko. M aalintan oo magacyo dhowr ah loogu
yeedha oo dhammaan ina tusaaya qiim aha iyo
qadarinta ay mudan tahay.Labada ciidood ee islaamku
waxay dhacaan xili muslimiintu ay soo gutaan laba farad
oo u baahan in nafta la xakameeyo, la na soo maro
dhibaato jidh-ahaaneed iyo mid ruuxi ahba. Waxa la soo
gutay so onka Ramadaan oo maalintii oo dhan laga
caaganaa cabid, cunid iyo galmaba, habeenkiina lagu soo
jeedo salaad iyo quraan akhri. Dadaalkaas iyo
gudashad aas waajibka ah, ayuu Illaahay inoo bineeyey
inaynu farxadda ciidda ku sogoo tino. Sidoo kale
Ciidda Carafo, waxay ka dambeysaa guditaanka xajka, oo
xuja ydu ay isaga yimaadaan daafaha dunida, iyagoo
ehelkood iyo dalkoodaba ka soo baqoolaaya, xarago ka
tegaaya, si siman u lugaynaa goobo barakaysan, oon marna
la dareemin cidhiidhi iyo culayska dhabta ah ee jira..
Maalinta ciidda islaamku waxuu ku sifeeyaa Maalin
Guuleed (Day of Victory). Waa maalin ay guulaysteen inta
waajibkeeda gudatay, oo ay gaadheen guushii ay filayeen
.Waxa kale oo la yidhaahdaa, waa Maalintii Waxa Goosiga
(Day of Harvest), waayo waa maalin Illaahay ka abaal
marinaayo cibaadada ay soo gu teen, sida ninka
beerta falaa uu midhaheeda u goosto xiliga ay baxdo.Waxa
ka le oo loogu yeedhaa, Maalinta Cafiska, (Day of
Forgiveness), waayo Illaahay waxuu cafiyaa inta soonka
sida uu inoo faray u toosisay. Waxay Muslimiintu
si wadar ah ay u baryaan Illaahay dambi-dhaaf iyo inuu
ku manaysto imaan xoog ah iyo khaatumo san. Sidoo kale
ayey Muslimiintu is cafiyaan, is bariidiyaan,
dholo-caddayn iyo weji furana isku soo dhaweeyaan.
Waxa
kale oo la yidhahdaa waa Maalinta Xusuusta iyo Mahadnaqa,
(Thanks gi ving and Remembrance Day), waa maalin
la xusuusto masaakiinta iyo dany arta, waa maalin
la xusuusto waalidka, ehelka, waayeelka iyo ubadka,
waana maalin loo mahadceliyo Illaahayga ina uumay ee
Islaamka inaga dhigay.
Waxa kale oo loogu yeedhaa, Maalinta Nabadda, (Day of
Peace), waa maalin uu Muslinku qalbigiisa ku sugo
deganaansho, uu si dareen ammaan ah uu qii mee yo,
sida habboon ee uu u fuliyey awaamiirta Illaahay, isagoo
dhisay nolol hab aysan, oo uu ku xaqiijiyey
heshiis nabadeed uu Illaahay amarkiisa ku fuliyey
Ugu dambayn waxa Ciidda lagu sifeeyaa Maalin Damaashaad,
(Day of Fest ivity), waa maalin la xaragoonaayo,
ubadka loo saaraayo ciyaaro, leys casuumaayo oo leys
booqanaayo, iyadoo la xusaayo maalintan magaca badan ee
Illaahay inoo dooray.
Waa
maalin intaas oo sifo leh iyo qaar kale oo badan, waa
maalin inoo gaar ah, oo Muslinka sinta, mideysa oo
walaalaysa.
Waa maalin weyne, waa Maalinta Islaamka, waana Maalin
Illaahay. Illaahay ur urkeena ha xoojiyo, xaqana
heyna tuso, nabad iyo barwaaqana sanadkaa sa
nadkiisa hayna waafajiyo. Inta bugta Allow bogsii,
meehsa colaadi ka jirto All ow nabad ku soo dabaal,
Illaahow na gargaar oo naga yeel kuwa dhisa diinto
oda, dalkooda iyo dadkoodaba. Aamin.
CIID MUBAARIK DHAMMAANTIIN IYO
MAALIN SOO NOQOSHO BADAN OO BARAKAYSAN. KU CIIDA NABAD,
CAAFIMAAD, FARXAD BASHBASH IYO BARWAAQO.
Ahmed Arwo
Cardiff, U.K
Email: Samotalis@gmail.com
http://samotalis.blogspot.com |
|