WAR-SAXAAFADEED
Human Rights Center
Headquarters: Hargeisa Somaliland Tel: 4468227 or 4472011 E-mail:
dafac02@hotmail.com
5th December 2013 16/2013
Xarunta Xuquuqal Insaanku Waxay Si Adag u Canbaaraynaysaa Xadhiga,
Garaaca iyo Cago-ju glaytna Suxufiyiinta
Xarunta Xuquuqal Insaanku waxay si adag u canbaaraynaysaa xadhiga
afar suxufi oo lagu xid hay 3dii bishan magaalada Hargeysa.
Suxufiyiintaas waxa la xidhay iyaga oo ka qayb-gelaya mudaharaad
nabad ah oo ay ku cabirayeen sida ay uga xun yihiin sii daynta la
sii daayey nin loo haystay inuu weeraray xarunta wargeyska Hubaal.
Maanta, 5 December, ayaa Maxkamadda Gobolka Hargeysi amartay in la
sii hayo afartaas sux ufi oo kala ah Xasan Maal Dhidar, Siciid Khadar,
Cabdisalaan Cabdirashiid iyo Cabdicasiis Bashir.
Waxay sidoo kale Booliisku ku garaaceen maxkamadda Cabdirashiid Sh.
Cabdiwahaab Sh. Ibraa him oo ah gudoomiyaha wargeyska Foore, iyaga oo
ka qaaday kamarad uu watay. Taas oo ku geftay xuquuqdiisa aasasiga
ah.
Xorriyadda bannaanbaxa, ra’yi – dhiibashada, saxaafadda iyo
warbahinta kale waxa damaanad qaaday dastuurka Somaliland. Qodobka
32 ee dastuurku wuxu damaanad qaaday in muwaadin kastaa uu xor u
yahay inuu abaabulo kana qayb qaato, kulan ama bannaan-bax nabadeed.
Qodobka 25 ee dastuurku wuxuu mamnuucay in qofna la qabto, la baadho
ama la xayiro, haddii uusan markaa dembi faraha kula jirin, ama aanu
amar qabasho oo sababaysan ku soo saarin Ga rsoore awood u lihi.
Sida ku cad qodobka 26 ee dastuurka eedaysanuhu waa dembi-laawe inta
aanu maxkamad hor teed kaga caddaanin dembi. Sidaadarteed,
suxufiyiinta xidhan waa in la ilaaliyo sharaftooda, sumacadooda, loo
lana dhaqmo si hufan.
Qofka xorriyadda laga qaaday waxa uu xaq u leeyahay in uu la kulmo
sida ugu dhaqsaha badan qareenkiisa, qaraabadiisa ama ciddi kale ee
uu codsado, sida uu waajibinayo qodobka 27 ee dastuurku.
Sidaasdarteed, saxafiyiinta la xidhay waxay xaq u leeyihiin in loo
ogolaado inay la kulmaan qareeno, ururada xuquuqal insaanka,
qaraabadooda iyo cid kasta oo ay codsadaan.
Xarunta Xuquuqal Insaanku waxay aad uga welwelsan tahay qaabka aan
haboonayn ee loola dhaqmo suxufiyiinta. Masuuliyiintu waa inay
ogaadaan in xoriyadda saxaafadu ay tahay xaq dastuuri ah oo ay
waajib tahay in sidiisa loo dhawro.
Talo-soo jeedin:
Xarunta Xuquuqal Insaanku waxay u soo jeedinaysaa masuuliyiinta
Somaliland:
Inay xoriyadooda u soo celiyaan afartaas suxufi;
Inay ilaaliyaan oo dhawraan xoriyadda saxaafadda iyo banaanbaxa;
Inay maxkamad caadiya (civilian court) soo saaran cidii geysatay
falkii lagu weeraray wargeyska Hubaal.
Mulaho Mohamed Ali
Af-hayeenka Xarunta Xuquuqal Insaanka
Hargeysa Somaliland
|