Mujaahid Lixloow ( SNM ) aheey wayeeye, aaway Cok os-malabtii ( Somaliland ) aad noo aasteen, sawtaa mar kale dhaxal wareegaysa maaha !!!

- Wax halyay iyo inan-rageed hal-door ahi quudho, oo doqon baa ka maagtee uu huro waxa ugu qaalisani waa naftiisa.

- Naf-huristu, waa malaha ugu danbeeya ee uu ku dhaqaaqo waracu marka ilahii kale ee talo-maaxyada iyo maaraysiga muusi jiray oo dhami sida Ibo gudhay dhiiqi waayaan ee uu dhiil madhan kala baxo !.

- Naf-huristu, waa miciinka ama muurka uu marka gaadiidka gurgurshaa-nabadeedka ahi, garbo beelo ee uu nuuxsi ha joogee hinqan waayo, uu ninka raga ahi tu' iyo ee uu qarqarsiga, daba-galiska, caynka, bayda, kabaalda, heeryada iyo raxanka ku giijiyo ee uu ku gadhqaado '' galangalca mooye ma gadgadoomahaygiiyoow, guryo-samo ku guur''..

- Naf- huristu, waa dhudhubiyaha uu halyay-rageed leedada ku fuulo, marka uu Sange faras iyo magaan hararafle ah, labadaba orordkooda saluugo ee uu raagsado guushii uu lalabaha colaadeed u heenseeyay.

- Naf-huristu, waa Qumaca uu geesigu guntiga hoose iyo gaws danbeedka ku rakiso, ee marka uu Jigre katibo, Quustar qashirka leefo, haafshiine hashkadeeyo, Maadhiinku margado, Dabaqalaalku qawda yeedhka gabo, uu meel uu u dan lahaa iyo yoolka ku hubsado, ee uu libinta kama danaysta ku gano.

- Naf-huristu, waa muquunada ugu shilis ee uu nin xilkas ahi, madal iyo marxalad qudha-hoo jamatay oon hadal tabayn uu gego-joogsi loo dhan yahay qoorta qoolka daldalaada gashado ! . Allahayaw ma fal nin rag ah xiskiisu godlado oo qoor dhigasho ka qadhaadh baa jira?!.

- Jawaabtu waa maya e, su aasha meesha taal ee soo mudhbaxday waxay tahay, waa maxay culayska, dhibta, u caal waaga, xal la' ida iwm-ka ah ee intaa lé eg ee hed iyo haanka oo go' a mooyee aan si kale ku bojismaynin? Jawaabtu waa marka uu yimaado waaye ku dhex-noolaashahiisa ay geerida iyo dhimashadu dhaamaan, waa marka naftaada, ta ubadkaaga, ta reerkaaga, ta inta aad u nooshahay laguugu yimaado, waxa hubaal ah in mashaqadaa ninka rag ahi hayn kari waayay ee uu xabaasha ka doortay, ay tahay mid aan badankeenu soo aragnay, ama soo maqalnay oo ka dhacday Somaliland xili aan dheerayn, waa guyadii u dhaxeeyay 1969-1991-kiiye.

- Bal xasuustaada dib u yara qaad oo gee, maalmihii darnaa ( 1981-1991-kii) ee dabargoynta, daldalaada, duqaynta, umulo-dooxista iwm- ahi caadada noqdeen lagu xasuuqo dadka reer Somaliland, ee ragu kala xayashoda galay ! toloow dawgeed adigu qaaday ?, ma kii halyayga iyo ninka adagi doortay ee haraadka, haydaarta, hiraay iyo wiraayda ahaa ee hawsha badnaa?, mise jidadkii kale ee badnaa ee kala duwanaa ee ay qaarba si ahaayeen, ee ay ka mid ahaayeen. wadada dufan jecesha, dhaylo liqada, macaan leefta, iyo tii nin jileecu judhiiba toobiyeeyay? kaad doontabase maroo, halyaygii halasaha u badheedhay ee aad caawa dartii, hurda nabada ku ladaysaa ma kaa nabadgalay uun oo marna xasuustaada ma soo maraa, mase u faataxaysaa kuwii inad adigu noolaato u dhintay?, mise sidii nin la odhan jiray Ina-Xaawo-kuulay ayaad ku daacdaacdaa, ood ceebayntooda laasimtay ?. F.G; Ina Xaawo-kuulay sheekadisa hoosta ka akhri !

- Bal hadaba ka waran, iyaba waa yaabe, In qarankii Somaliland ee raga raga ahi duhur la is horjoogo shan iyo calaal ku soo dhacsaday, ee xinjiro guntan lagu aasaasay, ee waxgarad, waayeel, culimo iyo caame loo gaasiray ee qiimaha uu ku kacay, yahay waxan cadad iyo xisaab toona lagu keeni karayn, oo uu maamulka Somaliland maanta ayaan darida ina heshay, sidii dhar HUUDHAYDHA ah suuqyada ku dhacda la yidhaa ( bacadlayaasha ) u xaraash geeyay, waa sida hada aynu maqalnay ee xukuumada Somaliland iyo xisbiga UDUB (fadeexada ka dhacday USA) ay yeeleene.

- Allaylehe waa waxaan garashada faayoobi liqi karayn oon la qaadan karin, waxana falkaa ma kasnimo uu sumad ama calaamad horseed ah u yahay wax soo fufaya oo soo socda!!, oo in laga gaashaanto oo dhabiga loo qoro u baahan. Kuye, Somaliland ayaa Soomaaliya ictiraaf baryaysaa ! waa nuxurkii ka soo baxay kulanka gudoomiyaha xisbiga UDUD u fadhiya dalka USA ( yuusuf budhle iyo wasiir shariifka somaliya e ). ""Aheey wayeeye, "ma maantaa Ubo-malabtii raga raga ahi soo dhaciyay ee ay inoo aaseen, ee ay ku wada dhuuqa hadaba waataase, oo mar danbe ninkii Hebel-kamiin ee hunguriga xumaa ( somaaliya) wax danbe ha ku darsanina dardaarnkooduna ahaa loo gacan haadinayaa?"

- Malaha raguun baa nool oo beenin doona qorshahan habawsan ee maamulkan hada jira lagu xamanayee, oo waxba ku sii fogaan maayo aniguye, waxase fajaceeda leh, sida aan abaalkii ay SNM u gashay dadka reer Somaliland loogu gudin, ama looguba ogayn ee weliba naanayso iyo ceebayno loo marmarinayo, bal ninka dartaa u god galay maxaad ugu gudi? aheey ahe ma mujaahid Lixle ayaa maantana la xusay oo hooyadiisii dihatay gargaar dalbanaysaa ?, ma boqolaal kalaa aamus door-biday iyo inaan cidi ogaan waxay ku sugan yihiin?!, waxba kuma yeelayn haday adiyad uun laayihiin, waxa uu yidhi ninkii gabyay,

- waxba yaanu xaalkay i marin xoolona isiine

- Xaashe nin libin kaa xasaday xumahii waa yaab!

- Waxa la caadaystay in xumo la marmariyo SNM-ta, hadaba dadka khadka iyo tawaada ku idleeyay ee isku daweeya cayda mujaahidiinta SNM-na waxa ka mid ah nin kolba maqaal soo xarxariiqa oo ceebaynta iyo xumaanta SNM soo qora oo magac kalena ku saxeexa, oon is idhi waaba soo noqoodigii ninkii la sheegayay ee ina Xaawo-kuulay !, Ina-Xaawo kuuley, waxa uu ahaa nin ku noolaa Xamar, xaafadii la odhan jiray isku-raran, waxa uu ka soo jeedaa raas badhax ah oo dhiigyo badani ku jiraan ( talyaani, afrikaan, carab iwm), waxa isaga qudhisa lagu xantaa, inaanu isku hubin magaca loo raaciyay magaciisa ( aabihii ), waana ta keentay inuu magaca hooyadii sheegto '' ina xaawo kuulay'', waxa uu neceb yahay dadka xigtadiisa ah ee xogtiisa hoose og, oo sir uu u nugul yahay oo aanu jeclayn inay faafto ka war haya, dadkaasi oo ay ka mid yihiin abtiyaashii iyo awoowgii oo soo koriyay, shaqadiisu waxay ahayd dhulnadiifiye, waxase taasi ay is bedeshay, markii kacaankii Oktoobar ( 1969-kii ) iyo hanuunintu ka bilaabmeen dalkii Soomaaliya la odhan jiray.

- Ina-Xaawo kuuley, waxa uu noqday nin si joogto ah u laasima tagista iyo dab u shidka hanuninta, waxa uu adeege dhego-nugul u noqday guulwadayaashii iyo qolyahii hanuninta, markiiba raalinimada ninkan ayaa ishu qabataya oo waxa la arkay inuu yahay nin Xisbigu adeegsan karo oonu waxa lagu shubo waxba ku badhxi karin, waxa lagu yidhi ina-xaawo kuulayoow waxanu kaa dhigaynaa nin JAALE ah, oo kacaanka iyo tawraduba raali ka yahiin oo Jaalleyaasha sarena ogyahiin !, ee shaqada laguu diro ka soo bax, oo xaafada Isku-raranta eed ku nooshahay waa inad hanuunita wada keen, qofka diida waa kacaan diid waana la ciqaabayaa ee soo sheeg, Ina-Xaawo-kuulay waxa uu maalin kasta soo xidhaa dadka ku nool xaafada , haba ugu badnaadaan Abtiyadii, awowgii iyo intii dad ugu xigtaye, isaga oo si ka baxsan dadnimada u caaya oo weliba ku eedaynaya kuna ciqaaba inay kacaan diid yahiin.

- Guulwadayaasha iyo madaxdii xaafada haysatay ayaa Ina-Xaawo kuulay garabka ka dhirbaaxa oo ku yidhaa, walaahi kacaan hanuunsan baad tahay oo firfircoon, markaasuu ina Xaawo-kuulay isaga oo is xoojaxoojayna yidhaa, ciyaara ku haysa aboowe, aniga oktoobar xaq wayn bay igu leedahay oo waa i xoraysay, ma kastaa kacaanka hortii waxaan ahaa ayuu waydiiyaa dadka? maya ayaa la yidhaa ee noo sheeg, dhulxaaq ayaan ahaa ayuu ku jawaabaa, hadana waxaan ahay ma ujeedidoo ayuu dadka waydiiyaa? maya ayaa la yidhaa, waxase uu si dhiirana ugu jawaabaa, waxan ahay Jaalle/hanuunshe/dabshide kacaan oo hanuunsan iwm, kacaanku waa i xoreeyee sidee u xumayn karaa ayuu sii raaciyaa, kacaan diidka surkaan u dheeraynaa !, waxa uu ahaa ninka xuskii Oktoobarta oo soo gashay, Xabaalo nuradeeyay ee sawirkii madaxdana ku dhajiyay! afkiisa waxan oktoobar iyo kacaan ahayn waa ku yaraa.

- Hadaba, maanay dadka kaaga dhex muuqan rag badan oo hada dawlada Somaliland ku jira, oo qaarkood magaca wasiirba sitaan, oo aaminsan xilkan loo dhiibay inuu la mid yahay ku lagu xoreeyay oo kale, oo ay si kasta oo uu samayn jiray ina-Xaawo-kuulay wax shabaha samaynayaan, maanay wasiirada qaar faro caaradood ku taagnayn inay xabaalaha ranjiyeeyaan, waadiga og sida ay u caayaan qaar ka mid ah wasirada xukuumadu, ragii waxan ay hada ku tookhayaanba qotamiyay, abaal nin gala waa la arkaa nin gudase lama arag baa hore loo yidhi.

- Gabogabada, sheekadan waxan leeyahay Ubo malabtaa ceegaagta een coobaha haysano, dadkii inoo aasay ee darteed u shahiiday, eheladoodu inay inagula dhuuqaan waa gar iyo daw, ee agoonta iyo waalidka ay ka tageen yaan loo dayma lá' aan, ninka aan abaalka gudin ee ina-Xaawo-kuulay la midka ahoow adna waxan ku leeyahay, waa halkii islaantii la sheegayaye, '' maada maadeedba waa maalinta nin ku yaqaan yimaado''.

Somaliland ha jirto oo ha joogto.
 

Cali Cumar Xasan
afraad_4@hotmail.com