Mashaariicda Biyaha ee Sanadkan u qorsheysan Wasaarada Mac danta
Biyaha iyo dadaal la'aan ka muuqata sida aan Biyo loogu baadi
goobeyn ta Dhinaca Tog-Wajaale ee Biyo La'aantu Saameysay
Tog-Wajaale (TNN)-Mashaariicda Biyo galinta dalka Somaliland ee
Sanadkan cusub u qorsheysan Wasaar ada Macdanta Iyo Biyaha
Somaliland ayaa la sheegay, in ay yihiin kuwii ugu badnaa ee
nooceeda ah oo fursad ahaan u soo mara dalka Somaliland.
Islamarkaana, ay Wakhtigan xaadirka ah diyaar u yihiin Qeybo badan
oo ka kooban Miisaaniyada iyo khar ashaadka lagu dhaqaajinayo
Howlaha Biyaha Magaalooyinka Waaweyn ee dalka Qaarkood Degmooyinka
iyo Tuulooyin badan oo dhamaantood katirsan Gobolada dalka, Waxaana
sida laga Waraqabo indhawaale u kala amababaxay Gobolo badan oo
kamid ah dalka Somaliland, howl-Wadeenada Wasaarada Macdanta iyo
Biyaha Somaliland kuwaas oo intooda badani qaadeen ololalaha
daraasad lagu soo baadhayo meela ha dib u habeynta iyo biyo galinta
u baahan ee Gobolada iyo Degmooyinka dalka.
Sida aynu ka warqabnana Wasiirka Wasaarada Macdanta iyo Biyaha
Somaliland Xuseen Cabdi Ducaale, oo dhawaan Warbixin Sanadeedkii
Wasaarada Macdanta Biyaha iyo Tamarta siiyay Gudi Hoosaadka Joo
gtada ee Golaha Wakiilada Somaliland, islamarkaana ka warbixiyay
tirada Ceelasha ay Wasaarad ahaan wax ka qabteen ayaa carabka ku
dhuftey in ay ugu yaraan toban Ceel oo kuwa Biyaha laga cabo ah u
qodeen Sanadkii tagey Gobolka Maroodi-Jeex ee Caasimada Hargeysa,
halka ay sideed kalena u Qodeen Gobolka Togdheer Caasimadiisa Burco,
Waxa kale oo Wasiirku sheegay in ay lix iyo toban ceel oo kale ka
wadaan dhulka miyiga ah halka tuulooyin badana loo sameeyay
baraagaha biyaha lagu keydsado.
Hadaba marka laga Yimaado xogwaranka Wasiirka Macdanta iyo Biyaha
Somaliland, waxaad moodaa in aanay Warbixinta Wasiirka haba yaraatee
meelna kaga jirin Magaala Ganacsiyeeda
Tog-Wajaale
oo ma rkii bulshadii hore u degenayd awal hore laga qiyaas
qaato ay sanadkii 2003dii bisii oktoobar ku soo kord heen dadweyne
tira badan oo ku boqol laabmaya intii caadiga u degenayd iyadoo ay
Xiligaasina isku soo beegmeen Barakicii Magaaladii Harta Sheekh iyo
Biyo, La,aantii sida aadka ah loo dareemay ee Tog-Waja ale, marka si
xaqiiq ah loogu dhabo galo inkastoo ay jireen dalabyo iyo
balanqaadyo badan oo ay is wey daarsanayeen Xukuumada xiligan, iyo
tii hore iyo dadweynaha Reer Tog-Wajaale hadana waxaad, moo daa in
aanay qaladka ugu badan laheyn Wakhtigan Wasaarada Macdanta Biyaha
iyo Tamartu hase yees hee, beylahda ugu badani ka timid dhinaca
Maamulka heer Gobol, iyo Ka Degmo ee Gobolka Gabiley iyo Tog-Wajaale,
kuwaas oo aan maalin kaliya u dhaqaaqin in ay si masuuliyadi ka
muuqato uga howl galaan mushkilada ku gedaaman Biyo, la' aanata ka
taagan Tog-Wajaale ,oo sanad walba marka xiliga dabayaaq ada
jiilaaku adkaado aad moodo in ay qabatimeen guud ahaanba dadweynaha
ladan iyo Ganacasatada halkaa ku sugani dhaanka Booyadaha oo ay mar
kasta camirtaan taangiyada lagu keydiyo Biyaha halka as, oo saameyn
badanina kaga soo food saarto guud ahaanba dadka danyarta ah ee ku
dhaqan Sabada Tog-Wajaale.
Hadaba marka xogwaranka Biyo La,aanta Deegaanka Tog-Wajaale dhinac
laga eego waxa jirey qorshaya al badan oo ay Xukuumadii hore ku
hindistey in Biyo loogu soo galiyo Degmada Tog-Wajaale kuwaas oo
intooda badan ay si qoto dheer uga howl galeen khubaro aan yareyn oo
kala kala socdey Wasaarada Ma cdanta iy Biyaha Somaliland, Hay,ada
Unicef, African 70 , Havayoco, Oxform Gb iyo Hay,adao kale kuwaas oo
uu intoida badan qeyb ka ahaa Agaasimihii Guud
ee Wasaarada Macdanta iyo Biyaha Somaliland
Eng Axmed Ibraahim Suldaan, waxa marar
badan la qorsheeyay in Magaalada Tog-Wajaale Biyaha ay cabey so
looga soo qaado dhinaca Degmada Geed-Balaadh oo qiyaastii tobaneeyo
Km dhinaca Barri kaga Beega n halkaas oo uu ka qodan yahey Ceelka
Biyaha badan ee Geed-Balaadh laakiin Tog-Wajaale mid gaar ah looga
qoday halkaasi iyadoo ay Wasaaradu sheegtey in loo adeegsanayo habka
dhigsita beebabka biy aha qaada, inkastoo ay qeybo badan oo bulshada
ku nool Tog-Wajaale aaminsanaayeen in qorshahaasi uu ka fududaan
lahaa Ceel Biyood si wanaagsan sahankiisa loo sugay oo laga qodo
Gudaha Magaalada Tog-Wajaale balse, waxey hadana xiligaa Wasaarada
Macdanta iyo Biyihu qorsheeyeen in y hadana Mag aalada Tog-Wajaale
Biyaha uga soo qaadaan iyadoo la adeegsanayo qorshaha aan kor kusoo
sheegnaya nidaamka dhigista Beebabka qaada Biyaha Ceelka Botoreed oo
ah ka ugu biyaha badan Deegaanadan oo ay mudooyinkii u danbeysay ku
guuleysteen xaqiijintiisa Hay,ada Afrikan 70 iyo Wasaarada Macadnta
iyo Biyaha Somaliland.
Sikastaba ha ahaatee marnaba ma suurta galin hindisaayaashaasi biyo
galinta loogu baadi goobayay Magaalada Tog-Wajaale ee Dhinaca
Somaliland, oo hadii aanay ka badney ay kunool yihiin in ka badan
tobaneeyo kun oo qoys, taas oo mar walba sii xoojisay baahida looga
biyo, la,aanta culus ee Saameynta ku leh iyadoo, aanay walina
muuqanin howlagalo lagaga sii amba qaadey qorshayaashaa hore ee aynu
soo xusney.
Agaasimihii Guud ee Wasaarada Macdanta Biyaha Somaliland,
Eng Axmed Ibraahim Suldaan oo mudadii Xukuumadii hore booqdey
baliyada ay qeybaha ugu badan ee bulshada Tog-Wajaale ka cabaan
Biyaha ayaa guud ahaanba ka deyriyay cabitaanka Biyahaasi isagoo
xiligaa mid mid u booqdey baliyada Tog-Wajaale, oo wakhtigan aanay
biyo kujirin haseyeeshee, ay badanaa ka cabaan Biyaha dadweyne aan
la qiyaasi karin oo kunool Gudaha Magaalada Tog-Wajaale iyadoo
Biyaha ugu badan ee la caadiyan loo cab aana ay yihiin, kuwa ay
booyaduhu kasoo dhaamiyaan Ceelasha Botoreed, iyo Waliba biyaha
Ceelka Daanta dhinaca Itoobiya oo aan isaguna ku fileyn Shacbiga
labada Magaalo ee Itoobiya iyo Somaliland.
Isku soo Wada duuboo guud ahaanba Gobolka Gabiley, marka si xaquiiq
ah looga Waramo majiraan haba yraatee dhaq dhaqaaqyo ku wajahan
sidoo loo baadi goobi lahaa in Tog-Wajaale dallka Somaliland la qey
bsato Mashaariic Sanadeedka ay Wasaarada Macdanta Biyaha iyo Tamarta
Somaliland wado xiligan iya doo, ay ka liidato dhinacyo badan oo ay
sabab u yihiin shacbigeeda aqoonyahan Ganacsato,Maamul iyo Qeybaha
kale ee Bulshadaba leh oo iyagu u tafa xeydan ka midha dhalinta
balanqaadyadii Madexweyna ha ee dhinaca Biyaha iyo ka qeyb galka
Mashaariicdaasi Biyaha dalku loogu samaynayo iyo waliba ka had
alkooda mana laha Local Ng,oska iyagu u raadiya Degmooykinooda ama
Gobolkooda sidii ay ugu soo heli lahaayeen Mashaariicda noocaas
hadii la maqlo waala hayaa mooyaane , markaas oo labaatan aan la og
eyni ku murmi doonaan.
Wariye C/raxmaan Nuux Axmed(hiiraan)
Timacade News Desk
Gabiley Office
Email:hiiraan2007@gmail.com
|