| |
Ardeydii Dhagaxtuur iyo Dhiiranaantii Axmed maxamed Yuusuf “Jabane”
Qaybtii Labaad
Febraayo 20,2014
Mareegaha Farshaxan
Maalintii dhawayd
Dheddigii Jihaad
Dhababay galeen
Caruurtuna dha’dhaab
Dhulka tiilay bay
Dhirta ula baxeen!
Dhanna hadallo culus
Oo dhaxalgalaa
Dharka ugu qornaa
Dhayal u seexan mayno
Dharagna dooni mayno
Ninna ka dhawrsan maynee
Haddaanay bedar ka dheeraan
Waa haddaad dhalasho waydeen
Dhimashada Xaqqa ahi, Abwaan Aadan Tarabi
Febraayo 20, 1981
Mudane Axmed waxaa loo kaxeeyey dhinaca qolalka xadhiga loogu
talogaley ee xaruntii na bad-sugida ee magaalada Hargeysa.Wuxuu
fuliyey Xasan Maxamed Nuur (Shaati –guduud) amarkii ka soo baxey
inanka adeerka uu Afweyne u ahaa ee Dhiigyacab Gaani kuna
caano-maaley magaca Diiriye. Xafiiskii Shaati-Guduud waxaa lagu
go’aamiyey in habeenimada jidh-dil lagu sameeyo mudane Axmed si
looga hubiyo tirada magacda ay gacanta ku hayeen. Wa xaa la gudo galay
in la diyaariyo kooxdii u hawlgali laheyd jidh-dilkaa.Waxaa la
qoondeeyey koox ka socoto Dhiigyacab Gaani oo ka mid ahaa askartii
koofiyad casta, koox nabad-sugida ah oo ku shaqo leh waydiimaha aan
ka madhneyna inay jidh ahaan dhibaato u gaadhsiin ka raan mudane
Axmed, iyo Koox ka timid Xamar oo Afweyne ku kalsoonaa.
Maalinimadaa waa laga warhelay xadhiga mudane Axmed.Aroornimadii
danbe ayaa waxaa ugu tagey xarunta nabad-sugida koox ka tirsaneyd
ururkii UFFO. W uxuu ku wargaliyey mu dane Axmed Maxamed in xalay
dhibaato jidheed loo gaystay,aadna looga codsanayey inuu sheego
magacyada xubnaha ay hawsha wada wadeen. Axmed jidh dilka habeenkaa
ku dha cey aroornimadii waa laga dareemayey, hase yeeshee isaguna
wuxuu ku adkaystay inaanu warba ka hayn waxan ay ka hadlayaan.
Isla goobtii waxaa laysla qaatey in warqad lagu qoro dhamaan
xubnihii ururka oo tiradoodu badneyd. “Axmed Maxamed Jabane ayaanu
aroornimadii u tagney,noona sheegay dhibta ji dh ahaan la soo
gaadhsiiyey habeenimadii uu halkaa ku xidhnaa. Waxaanu nagu
wargaliyey inaanu waxba sheegin nagalana hadley waxa la
yeelayo.Waxaanu qornay dhamaan magac dii qof kasta oonu xasuusanay
kana tirsanaa ururkaa iyo hawlaha lagu jirayba, marka laga reebo
kooxdii milatariga oonu isla garaney inaan iyaga la sheegin,.Liiska
aanu u gudbinay N abad-sugiduna waa kaa” ayuu yidhi mudane Axmed
Muxumed Madar oonu wax ka waydiin ayey dhacdada maalintaa Febraayo
20dii,1981kii iyo liiska ay iyagu koox ahaan u gudbiyeen
Nabad-Sugida.
Hase yeeshee dhinaca nabad-sugida waxaa yaaley markan ilaa 13 magac
oo ay u tirinaye en inay hawshan wadaan. “Iyagu 13 qof ayey
magacdooda haysteen.Waxaanuse u gudbi nay dhamaan dadkii hawlahan
samo-falka nagala qayb qaadanayey si magaaladu dhama anteed iskula
kacdo” ayuu kaga warceliyey Axmed Maxamed waydiinta ah siday ku
dhacd ey in dad badan la soo qabqabto. Tirada magacda ee markaa
taaley xafiiska nabad-sugida waxaa ka mid ahaa:
1- Axmed Maxamed Yuusuf”Jabane”
2- Maxamed Baaruud Cali
3- Maxamed Xaaji Maxamuud
4- Cabdilaahi Cali Yuusuf (Colaad)-IHUN-
5- Dr. Aadan Yuusuf Abokor
6- Dr. Maxamuud Sh. Xasan Taani
7- Dr. Maxamed Cali Sulub
Magacdani waxaa gacanta u galiyey xafiiska dad la aaminay. Horay u
jirtay sheekada ah in geedka oo la gar-naqsanayey gudintu uu ku
yidhi “Gudinyahay imaad goyseen haddaan go bolkay kugu jirin”. Waxaa
dhalintan la fadhiisan jiray dad badan oo hawshana kala qayb qa adan
jiray. Inkastoo ay digtooni xad dhaaf ah qabeen. Si ay ka noqotayna
kooxdani waxay ku qanceen in warbixin laga gudbiyo kooxda UFFO ka
dib markii ay heleen dhiirigalin iyo xog aa kharash ah oo loo dhiibay.
Hase yeeshee mudane Axmed Jabane ayaa ka dib la tashadey dadkey
hawl-wadaaga iyo arin-wadaaga lahaayeen u gudbiyey liiska magacda ay
hawshan ku wada jireen.Gudidii oo la faraxsan guushan ay u
tirinayeen inay ku gaadheen garaacii iyo jidh-dilkii ay u geysteen
mudane Axmed Jabane ayaa loola orday dhinaca dhiggyacabkii Gaani.
Dhuldhacoogaba may hubsanee markii liiskii dib ay u eegeen layey
arkeen inay ka kooban dhamaan reeraha (qab iilooyinka) degga dalka
haatan ah Soomaaliland ayey indhuhu soo baxeen.
Dhiigyacab Gaani ayaa indhihiisa laga dareemayey in la khiyaameynayo
kuwan liiska u kee nayna ku tilmaamey inay karti daran yihiin.
Waxaanu dibu-habeyn lagu sameeyey liiskii si aaney dagaalkooga ku
waajahan degaanka Soomaaliland u cadeysan ee ay isticmaalaan qaybi
oo xukun aragtida ku salaysan. Waxaaney go’aan ku gaadheen inay liis
cusub iyagu qortaan kuna bilaabaan saddex iyo tobankii ay hore u
haysteen. Hase yeeshee waxaad iswaydiin kartaa maxaa ku kalifay
mudane Axmed jabane iyo kooxdii kale ee UFFO-ba inay magacda tiro
beelay ee kooxdaa gudbiyaan. Mudane Axmed oo ka warcelinaya
waydiintaa ayaa yidhi: “Waxaan isla garaney in haddii saddex iyo
tobankan magac ay arintu ku koobn aato in la dilayo, halgankeeniina
uu sidaa ku dhimanayo.Sidaa darteed aynu dhamaan mag acda ku jiray
ururkan wada gudbino dhulku ha dayaamee oo dadku ha kacaan”...
Wadhi wadhi hoheey cakuyeey hoh!
Habbisada dadkayga la saaray
Haan-haanta loo kala soocay
Ma-huraanka laysku lisaayo,
Hurdankiyo gabaaro-gurdayska
Halaq baa ku raad-gadanaaya.
Isagaa hubkaysugu dhiiba;
Hanadada sidaa ku shidhaysta;
Dabadeed hamuunta ku reeba.
Isagaa habeen iyo maalin
Godobtiisa reer huwinaaya;
Hadba shaadh qabiil u tolaaya.
Hindhisyaana saa qasab weeye
Dadku waa inuu hargab qaado,
Hagarlaawe 1984, Abwaan Maxamed Xaashi Dhamac“Gaarriye”-IHUN-
Kooxdani gudbisay warbxinta boqnogoysayna halihii samo-falka ee UUFO
waxay ku dooda y een in wax lala qabsado koox ay iyagu u tirinayeen
anaagdoon oo uu ka mid ahaa Dhiig ya can Gaani oo markaa loo soo
badaley inuu noqdo taliyaha qaybtii 26aad ee ciidamadii Afwe yne
Barre, Daahir Ciid oo ahaa taliyihii ciidamada Hangash (dhabar
jabinta), iwm. Halka ay kooxda UFFO ku doodayeen wax-u-qabashada
dalkayaga iyo dadkayaga cidna u daba joog san mayno,mana diidanin
inaanu maamulka gobbolka wax walba ogaysiino ee odayaasha iyio kuwan
aad wanaaga ku sheegaysaan idinku isbara. Ismaandhaafka sidaasi ayaa
kaalin weyn ka qaatey iyo dhaqaale uu dhiigyacab Gaani la dabajoogay
kooxdaa.
Xilligan waxaa gudoomiyaha Gobolkii Woqooyi-Galbeed ahaa Cabdalla
X.Axmed oo jinsiyadii su aheyd Carab aadna uga warhayey hawlaha ay
kooxdani dhalinyarada ahi wadeen. Waxa a kaloo aad uga warhayey
hawshan dhalinyaradi wadey kuna garab taagnaa odayaashii iyo
ganacsatadii Magaalada oo ay ka mid ahaayeen Xaaji Ildab,Suldaan
Cabdiraxmaan, Caa qil Yuusuf Khaliif Cige-Xaruuri-,Maxamed Ibraahin
Khaliif,Sh.Cabdi Madar, Cali Waraabe, Cali Saddexle, Sh.Yuusuf ,Maxamed
Aw Axmed, Cumar Xasan, iyo qaar kaloo badan .(Illaahay ha u
naxariisto intooda dhimatey).
Sidoo kale ayaa xilligan waxaa la mastaafuriyey hawlwadeeno sare oo
ay ka mid ahaayeen Cabdilaahi Saleebaan Bidde oo ahaa agaasimihii
wasaaradii dalxiiska, Cabdikariin Xaaji Ducaale, Cali Xamar oo ahaa
gudoomiyihii wakaaladii Caymiska Qaranka, Yuusuf Cali Tahar oo ahaa
talyihii bileyska ee gobolkii woqooyi-galbeed, Sulub Cali Amaan oo
ahaa Agaasimihii wasaaradii Beeraha, Cali Xasan oo ahaa gudoomiyihii
Wakaaladii Cagafcagafyada ,iyo qaar kaloo badan.Waxaanay muddo bil
ah ku xidhnaayeen Xabsiga Laanta Buur.
Xilligan waxaa suuqa ku jiray inay kooxdani ay soo saaraan wargeys.
Maamulkii dhiigyacab Gaani markaa waxay u baahdeen sidii loo heli
lahaa dad dhexgal ku sameeyey kooxdan. Mar kuu dib-u jaleecay
Dhiigyacab Gaani waayihii uu ku sugnaa magaalada Baydhabo ayaa
xusu ustiisa uu ku soo dhacey nin ay aad aqoon badan iskugu lahaayeen
kana soo jeeda degaa nka iminka ah wadanka Soomaaliland.
Waa inoo iyo qoraalada soosocda oo uu Axmed jabane inooga waramo
wargeyskaa iyo sid uu gacanta ugu galay kooxdaaba:
“Anigaa u dhiibi jiray wargeyska kolba soo baxa ,in badana waanu is
naqaaney oo ilaa kaalgacayo ayaanu ka soo wada shaqeynay .Aniguna
macalin ayaan ka ahaa ,isna xarunta C.I.D-da ayuu haysan jiray” ayuu
yidhi Axmed Jabane..
la soco qaybaha danbe ..
-Wareysi: Axmed Maxamed Yuusuf “Jabane”
Bahda Mareegaha Farshaxan
-Wareysi : Axmed Muxumed Madar
Bahda Mareegaha Farshaxan
-Wareysi Axmed kalaas Jaamac
Bahda Mareegaha Farshaxan
Fu,aad Sheekh
Bahda Mareegaha Farshaxan
www.farshaxan.com iyo
www.farshaxan.org
|
|